الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۲۲﴾ وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۲۳﴾

آن ذاتی که ساخت برای شما زمین را هموار (بستره) و آسمان را سقفی ، و می باراند از طرف آسمان آب را ، می رویاند به آن آب میوه و غله را برای فایده شما ، پس به اللّه تعالٰی شریکان مگردانید ، و حال آنکه شما میدانید (که این کارها را اللّه تعالٰی میکند) ﴿۲۲﴾
و اگر هستید در شک با آنچه که ما نازل کرده ایم (اندک ، اندک) بر بنده ای ما پس بیارید یک سوره مانند این قرآن - و بخواهید مددگاران خود را به جز از اللّه تعالٰی اگر هستید شما راستگویان (که آنها کمک می توانند) ، (یا این کتاب اللّه تعالٰی نیست) ﴿۲۳﴾

[۲۲]در این آیت چهار دلیل عقلی است علوی (بالا) سفلی (پائین) و وسطی (در میانی) و در این بیان مواد تربیت است - (فِرَاشًا) تشبیه به فراش به این سبب است که نه بسیار نرم است و نه بسیار سخت - (رِزْقًا) مقصد از این فواید زیادی است خوردنی ، نوشیدنی ، لباس ، میوه ، علاج ، ادویه جات و از معدنیات فایده گرفتن در آن داخل است - (أَنْدَادًا ) ند در اصل برای مخالف که مساوی باشد گفته میشود ولی مطلب از آن مطلق شریک است اگر چه بت باشد یا روح یا صاحب عقل باشد و اکثر برای علماء و پیران سوء استعمال میشود -
[۲۳] در این آیت صدق رسول و قرآن ذکر است به تحدی ( به مقابله طلبیدن در مقابل قرآن) یا به مناظره طلب کردن - ( عَلَى عَبْدِنَا ) این صفت اعلیٰ رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است به سبب بیان اعبدو ربکم - ( مِنْ مِثْلِهِ) ضمیر به ما انزلنا راجع است مقصد از آن مانند قرآن در نزول من اللّه و در اعلیٰ درجه هدایت ، فصاحت و بلاغت است - (شُهَدَاءَكُمْ ) مقصد از معبودان ایشان اند که آنها را کمک کننده و حاظر و ناظر می دانستند ، همچنین به شهداء به علماء و گواهی دهندگان نیز گفته میشود -