فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۱۴۷﴾ سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ ﴿۱۴۸﴾ قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۱۴۹﴾

پس اگر دروغگو میگویند ترا پس بگو پروردگار شما صاحب رحمت وسیع است و پس کرده نمیشود عذاب او از قوم مجرمان ﴿۱۴۷﴾
زود باشد که بگویند مشرکان اگر اللّه تعالٰی خواستی شرک نمی کردیم ما و نه پدران ما و حرام نمی کردیم هیچ چیزی را چنین نسبت به دروغ کرده بودند (به توحید) کسانی که پیش از ایشان بودند تا آنکه چشیدیند عذاب ما را بگو آیا هست نزد شما دلیل پس اشکار کنید آنرا برای ما پیروی نمی کنید مگر گمان را و نیستید شما مگر به گمان خود کارها میکنید ﴿۱۴۸﴾
بگو پس خاص اللّه تعالٰی راست دلیل کامل پس اگر خواستی اللّه تعالٰی هرآئينه هدایت کردی شما را همه ﴿۱۴۹﴾

[۱۴۷] در این آیت تسلی به نبی صل اللّه و علیه وسلم است که اگر ایشان شما را تکذیب میکنند پس صبر کن اگر چه اللّه تعالٰی صاحب رحمت وسیع است که عذاب را بر مومنان به دادن مهلت به تعویق می آندازد و صاحب قهر و غضب بر مجرمان نیز است (وَلَا يُرَدُّ) این عطف یک ضد بر ضد دیگر است -
[۱۴۸] این رد است بر دلیل مشرکان ایشان میگفتند که ما شرک اعتقادی یا عملی میکنیم به آن اللّه تعالٰی خوش (راضی) است زیرا که هر چیز بر مشیت اوست این عقیده ایشان بود که کل شی ءٍ بمشیة اللّه یا این را برای مومنان الزاماً میگفتند که شما میگوئید که هرچیز به مشیت اللّه تعالٰی است جواب اول این است (كَذَلِكَ كَذَّبَ) یعنی اگر به آن اللّه تعالٰی راضی میبود پس به تکذیب کنندگان پیش چرا عذاب داده است - جواب دوم (قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ) که دلیل یقینی را بر آن پیش کنید و نزد ایشان نیست - جواب سوم به این قول (إِنْ تَتَّبِعُونَ) که این سخن های گمان و خیال ایشان است و آن کدام دلیل نیست (سَيَقُولُ) این پیشگوی است و سین برای استقبال است و وقوع آن در سوره نحل و زخرف است یا سین برای تاکید است (كَذَّبَ) نسبت تکذیب در دیگر احکام شرعیه مراد است یا اینکه (لَوْ شَاءَ) مشرکین به طریقه تکذیب گفته اند -
[۱۴۹] این بیان دلیل یقینی بر توحید است که آن ارسال کتب و نازل کردن رسولان است (الْبَالِغَةُ) که در صدق و در عربی به انتهاء فصاحت و بلاغت رسیده باشد از ربیع بن انس روایت است که با او هیچ حجتی نیست (که نافرمانی اللّه تعالٰی را و شرک میکند) بر اللّه تعالٰی بلکه اللّه تعالٰی حجت بالغه بر بندگان است - لیکن هدایت در اختیار اللّه تعالٰی است -