وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿۱۵۲﴾ وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿۱۵۳﴾ ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَتَفْصِيلًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ ﴿۱۵۴﴾

و مشوید نزدیک به مال یتیم مگر به آن طریقه ای که نیکوتر است (و نگهدارید مال اورا) تا آنکه برسد به جوانی خود و تمام کنید پیمانه و ترازو را با انصاف تکلیف نمیدهیم هیچکس را مگر به قدر طاقت او و چون سخن گوئید پس به انصاف کنید اگر چه (برای کسی که سخن میگوئید) صاحب قرابت باشد و به عهد اللّه تعالٰی وفا کنید به این حکم فرموده است شما را تا بیاد داشته باشید ﴿۱۵۲﴾
و (بدانید) که این قرآن راه من است راست پس پیروی کنید او را و مکنید پیروی راه های دیگر را که پراگنده گرداند شما را از راه او به این حکم فرموده است شما را تا پرهیزگاری کنید ﴿۱۵۳﴾
باز (بشنوید) داده بودیم موسیٰ علیه السلام را کتاب (پیش از قرآن) برای اتمام نعمت بر کسانیکه نیکوکار اند و تفصیل هر سخن ضروری دین و هدایت است و رحمت است برای ایشان که به ملاقات پروردگار خویش ایمان دارند ﴿۱۵۴﴾

[۱۵۲] این کارها را مشرکان نیز اخلاق خوب می دانستند لیکن باز مخالف آنها را میکردند از این سبب برای ایشان فرمود (لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ) یعنی زیبای این کارها را فراموش مکنید (لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا) این جمله معترضه است که عمل کردن به این احکام از طاقت شما بیرون نیست پس مخالفت آنرا نکنید یا در این تسلی است یعنی صرف کوشش خود را بقدر توان خود بکنید و چون از طاقت بیرون گردد اللّه تعالٰی می بخشد (إِذَا قُلْتُمْ) قول عام است اگر در فیصله کردن باشد یا گواهی یا دعوت و تبلیغ باشد (فَاعْدِلُوا) عدل به معنی حق و راست گفتن است -
[۱۵۳] در آیت یک امر و یک نهی است مراد از (صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا) قرآن (و سنت است) و از (السُّبُلَ) مراد همهٔ آن طریقه ها و نظریات و مذاهبی اند که خلاف قرآن و سنت اند یهودیت ، نصرانیت ، مرزائیت ، رافضیت و تمام بدعات و رواج ها در آن داخل است و به پیروی قرآن و سنت تقویٰ حاصل میگردد از این سبب (تَتَّقُونَ) فرمود و (هَذَا) اشاره است به آن مضمون که ذکر شد در این سوره یا در قرآن -
[۱۵۴] این دلیل نقلی از کتاب موسیٰ علیه السلام است که در آن نیز این اوامر و نواحی ذکر است (ثُمَّ) برای ترتیب اخبار است تعنی ثم اخبرکم مراد از (الَّذِي أَحْسَنَ) در بنی اسرائیل مردمان محسنین اند یا موسیٰ علیه السلام مراد است و این کتاب تورات برای ایشان حجت کامل بود و بر ایشان احسان کامل بود از جانب اللّه تعالٰی یا مراد از (الَّذِي أَحْسَنَ) هر آن طریقه است که زیبا باشد (تَمَامًا) به معنی تاما کاملا است کتاب کامل به آن وجه و طریقه که زیبا باشد (لَعَلَّهُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ) اشاره است که تقلق نگهداشتن با کتاب اللّه تعالٰی سبب محکم شدن ایمان بر قیامت است -