أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۶۹﴾ قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۷۰﴾ قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ ﴿۷۱﴾

ایا تعجب کردید شما که آمد وحی به شما از جانب پروردگار شما بر زبان مردی از جنس شما تا بترساند شما را و یاد کنید چون گردانید شما را آباد کننده زمین بعد از قوم نوح و افزود برای شما در خلقت کشادگی پس یاد کنید احسان های اللّه تعالٰی را تا شما کامیاب شوید ﴿۶۹﴾
گفتند آیا آمده ای پیش ما تا بندگی کنیم اللّه تعالٰی یگانه را و بگذاریم آنچه می پرستیدند بزرگان ما پس بیار پیش ما آن (عذاب) که میترسانی ما را اگر هستی از راست گویان ﴿۷۰﴾
گفت او به یقین آمده است بر شما از جانب پروردگار زنگ و خشم آیا مجادله میکنید با من در باب نام های چند که مقرر کرده اید آنرا شما و پدران شما نازل نکرده است اللّه تعالٰی بر آن هیچ دلیل پس انتظار کنید من نیز با شما از منتظرانم ﴿۷۱﴾

[۶۹] به او اعتراض بود که شما بشر هستید و مرد هستید پس چطور رسول شدید چنانچه در آیت (۱۰) سوره ابراهیم و در آیت (۳۳) سوره مومنون ذکر است پس او برایش جواب داد با أَوَعَجِبْتُمْ (بَسْطَةً) زیاد بودن نسل مراد است یا بزرگ بودن جسم با بلند بودن قد مراد است - از حدیث صحیح اشکار است که قد آدم علیه السلام شصت ذراع بود و فرزندان او از آن کمتر میشوند پس آن روایات اسرائیلی که در باره عادیان آمده است که ایشان صد زراعه بود یا در ایشان شخص بنام عوج به آسمان رسیده بود این روایات بی اعتبار است (وَاذْكُرُوا) این تاکید دعوت است به ذکر نعمت ها برای ترغیب -
[۷۰] این طریقه تکذیب آنها بود یعنی از توحید تعجب کردن الوسی گفته است که این انهماک زیاد شان در تقلید آباء ایشان بود (أَجِئْتَنَا) را از سببی ذکر کرد که او پیش از این نعمت ها از آنها جدا زندگی میکرد چنانچه نبی ما پیش از نبوت در حرا زندگی میکرد یا این قول به طور استهزاء است که آنها میگفتند آیا تو از آسمان برای این سخن آمده ای یا اینکه با آوردن مسئله نو کنایه کردی به نو آمدن او این دلیل است که جدال آنها (و همچنین از همه مشرکان) در نفس عبادت بود صرف در اللّه تعالٰی نیست بلکه در توحید بود که آنها دعا ، سجود ، نظر وغیره را خاص برای اللّه تعالٰی قبول نمیکردند بلکه دیگران را با او در این صاحب حق میدانستند و همچنان در آیت (۴۶) سوره اسراء و در آیت (۳۵) سوره صافات و آیت (۵) سوره ص نیز است -
[۷۱] (قَدْ وَقَعَ) به معنی وجب است به سبب این گفتار (رِجْسٌ) عذاب یا زنگ دلها (أَسْمَاءٍ) مراد از آن صفاتی است که ایشان برای معبودان خویش قبول کرده بودند ودر باره آن با رسول جدال میکردند - چنانچه در این زمانه میگویند بابای باد ، بابای فلج ، داتا گنج بخش و غوث اعظم وغیره - این نام های بزرگان را مردمان بعدی نهاده اند در قرآن و سنت بر آن هیچ دلیلی نیست - و این تسمیه از جانب پدر و مادر نمی باشد بلکه به عقیده شرکی از جانب بزرگان و خوردان مشرکان میباشند (آبَاؤُكُمْ) رد است بر تقلید اجداد ابشان در ذکر کردن نام های شرکی (مَا نَزَّلَ) اشاره است که برای اثبات شرک (و برای هر عقیده) دلیل منزله به کار است به دلایل غیر منزل عقیده ثابت نمیشود -