إِنَّ هَؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَا هُمْ فِيهِ وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۳۹﴾ قَالَ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِيكُمْ إِلَهًا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ ﴿۱۴۰﴾ وَإِذْ أَنْجَيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُقَتِّلُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ وَفِي ذَلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ ﴿۱۴۱﴾ وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسَى لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ ﴿۱۴۲﴾
هرآئینه این مردمان هلاک خواهند شد آنچه ایشان مشغول اند در بندگی آن و باطل است آن اعمال که ایشان میکنند ﴿۱۳۹﴾
گفت موسیٰ علیه السلام آیا غیر اللّه تعالٰی طلب کنم برای شما معبودی و او برتری داده شما را بر مردم این زمان ﴿۱۴۰﴾
و وقتیکه نجات دادیم شما را از کسان فرعون میرسانیدند به شما عذاب بد میکشتند پسران شما را و بیحیاء زنده میگذاشتند زنان شما را و در این نعمت (ازمایش) بزرگ بود از جانب پروردگار شما ﴿۱۴۱﴾
و وعده کردیم با موسیٰ علیه السلام از سی شب و تمام کردیم آنرا به ده دیگر پس کامل شد میعاد مقرر از جانب پروردگار چهل شب و گفت موسیٰ علیه السلام برادر خود هارون علیه السلام را جانشین من باش در قوم من و اصلاح کن آنها را و پیروی منما راه فساد کنندگان را ﴿۱۴۲﴾
[۱۳۹] مقصد جمله اول اینست که این معبودان فنا شونده اند به دست موحدین و از طرف اللّه تعالٰی نیز به طریقه دیگر عبادت آن جایز نیست - مقصد جمله دوم اینست که این اعمال شرکی ایشان بی فایده است نه نفع داده میتوانند و نه ضرر را دفع کرده میتوانند -
[۱۴۰] این تنبیه موسیٰ علیه السلام برای قومش است اول ذکر کرد که این معبودان اهل عبادت نیستند حالا ذکر میکند که اللّه تعالٰی مستحق بندگی است با توحید از سببی که این سبب فضیلت است و طریقه فضیلت در آیت (۲۰) سوره مایده ذکر است -
[۱۴۱] در این بیان سبب فضیلت بنی اسرائیل است و تذکیر نعمت اللّّه تعالٰی است و چنین آیت در آیت (۴۹) سوره بقره و آیت (۶) سوره ابراهیم ذکر است -
[۱۴۲] از اینجا مقام پنجم است الی آیت (۱۵۴) در این ذکر میقات اول است برای دادن کتاب و استخلاف هارون علیه السلام است و بیان طلب رویت (دیدن) موسیٰ علیه السلام است برای اللّه تعالٰی و باز شرک بنی اسرائیل به عبادت گوساله را و قهر موسیٰ علیه السلام بر آنها - این چهل شب ماه ذوالقعده و ده روز ذوالحجه بود و در روایات آمده است که بعد از یک ماه موسیٰ علیه السلام مسواک را استعمال کرد پس اللّه تعالٰی برای آن ده روز دیگر زاید کرد از این سبب (بِعَشْرٍ) را جدا ذکر کرد و در این ده برایش تورات داده شد - سوال: (فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ) به این چه ضرورت بود؟ در این دفع وهم است یعنی کسی این وهم نکند که عشر جز ثلثین است بلکه بعد از ثلثین است - فرق بین میقات و وقت اینست که وقت مطلق به وقت گفته میشود - و میقات آن وقتی است که برای کدام کار مقرر شود -