قَالُوا يَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۳۲﴾ قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُمْ بِهِ اللَّهُ إِنْ شَاءَ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ ﴿۳۳﴾ وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كَانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۳۴﴾ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تُجْرِمُونَ ﴿۳۵﴾

گفتند ائ نوح علیه السلام هرآئینه مجادله کردی با ما پس بسیار کردی جدال ما را پس بیارید به ما آنچه میترسانی ما را به آن اگر هستی از راست گویان ﴿ ۳۲ ﴾
گفت نوح علیه السلام جز این نیست که بیارد به شما این عذاب را اللّه تعالٰی اگر خواهد و نیستید شما نجات یافته از آن ﴿ ۳۳ ﴾
و فایده نمیدهد شمارا نصیحت من اگر خواهم که نصیحت کنم شما را ولی اگر اللّه تعالٰی میخواهد که گمراه سازد شما را اوست پروردگار شما و بسوی او باز گردانیده میشوید ﴿ ۳۴ ﴾
آیا میگویند از خود ساخته است این سخن را بگو اگر از خود ساخته باشم پس بر من است جرم کردن من و من بیزارم از آنچه شما جرم میکنید ﴿ ۳۵ ﴾

[۳۲] این طعن از جانب منکرین بر نوح علیه السلام است که ایشان به سخن های نصیحت نوح علیه السلام مجادله گفتند یعنی تو مجادله کننده هستی چنانچه حالا بر حق پرستان این طعن کرده میشود که این ها شریان و مجادله کننده اند یا مراد از جدال اثبات توحید و رسالت با دلایل است و جواب شبهات است و شربینی در سراج المنیر گفته است که این طریقه انبیاء علیه السلام است و تقلید و جهل کسب کافران است - و مَا تَعِدُنَا ، در آیت ۲۶ گذشته است -
[۳۳] این جواب قول ایشان است که در آیت پیش گذشت (فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا) حاصل جواب اینست که آوردن عذاب در اختیار اللّه تعالٰی است -
[۳۴] مطلب این آیت است چنانچه عذاب در اختیار اللّه تعالٰی است همچنین گمراه کردن و هدایت نیز در اختیار اللّه تعالٰی است - و آن سبب عذاب است از آیت اشکار شد که انسان یک کار میکند لیکن نفع آن در اختیار اللّه تعالٰی میباشد همچنین هیچ انسان خلاف اراده اللّه تعالٰی کار کرده نمیتواند و جزاء شرط محذوف است اصل عبارت اینست - ان کان اللّه یرید ان یغویکم فان اردت ان انصح لکم فلا ینفعکم نصحی
[۳۵] در این آیت دو توجیه است توجیه اولی اینست که این نیز مکالمه نوح علیه السلام با قوم خود است به صیغه غایب توجیه دوم اینست که این مکالمه پیغمبر ما نبی صل اللّه وعلیه وسلم با قوم خود است پس این به طریقه جمله معترضه است (إِجْرَامِي) به کسب کردن گناه اشکار اجرام گفته میشود - و مضاف حذف است یعنی اثم اجرامی یعنی گناه جرم من و در این تقدیر دیگر اینست یعنی انتم بَرِیونَ عَن اِجرَامیِ -