إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿۹۹﴾ إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ ﴿۱۰۰﴾ وَإِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَكَانَ آيَةٍ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۱۰۱﴾ قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ ﴿۱۰۲﴾
هرآئینه نیست او را قدرت گمراه کردن بر کسانیکه ایمان آورده اند و بر پروردگار خود توکل میکنند ﴿۹۹﴾
جز این نیست که قدرت گمراه کردن او بر کسانی است که با او دوستی میکنند و کسانیکه به سبب وسوسه های او مشرکان اند ﴿۱۰۰﴾
و چون بدل کنیم آیتی را بجای آیتی و اللّه تعالٰی داننده تر است بر آنچه نازل میکند ایشان میگویند جز این نیست که تو افتراء کننده ای بلکه اکثر مردمان نمیدانند ﴿۱۰۱﴾
بگو فرود آورده است این قرآن را روح پاک از جانب پروردگار تو به حق تا محکم سازد مومنان را (بر ایمان) و هدایت است و مژده است برای مسلمانان ﴿۱۰۲﴾
[۹۹] در این آیت مراد از سلطان ترغیب بر گناهی است که او بخشیده نمی شود یعنی شرک - یا از آن توبه نمیکند مانند کردن بدعات و این نفی از سلطان خاص است و مانند این در آیت (۴۲) سوره حجر نیز است و اگر سلطان به معنی اجبار یا دلیل شود پس نفی او عام است مانند در آیت (۲۲) سوره ابراهیم -
[۱۰۰] در اینجا مراد از سلطان همان سلطان خاصی است که در آیت پیش نفی آن شده است (بِهِ مُشْرِكُونَ) ضمیر بِهِ به اللّه تعالٰی راجع است یعنی با اللّه تعالٰی شرک میکنند و یا این ضمیر به شیطان راجع است ومعنی اینکه (بسبب اغوائه) یعنی به سبب وسوسه شیطان به شرک مبتلاء شده اند -
[۱۰۱] در این تنبیه است به منکرین قرآن که بر قرآن اعتراض میکنند در باره نسخ که این افتراء و دروغ است وبحث نسخ در تفسیر سوره بقره گذشته است در (وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ) اشاره است که در نسخ و تبدیل بسیار حکمت های اللّه تعالٰی است (لَا يَعْلَمُونَ) یعنی ایشان بر حکمت های نسخ علم ندارند و اشکار شد که این اعتراض کننده جاهل است -
[۱۰۲] در این جواب اعتراض گذشته است یعنی این افتراء نیست بلکه اللّه تعالٰی به واسطه جبرائیل علیه السلام نازل کرده است وسه فایده را ذکر کرده است ، فایده اول تثبت و استوار شدن بر دین از سبب قرآن کریم است - دوم هدایت کامل عقیده و احکام وسوم خوشی و اطمینان -