وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا ﴿۵۴﴾ وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَى وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا ﴿۵۵﴾

و هرآئينه قسما قسم بیان کردیم در این قرآن برای مردمان از هر قسم بیان و هست انسان بیشتر از همه چیز جدال کننده ﴿۵۴﴾
و منع نکرده است مردمان را از ایمان آوردن چون بیامد به ایشان هدایت وطلب آمرزش از پروردگار خود مگر (انتظار کردن) از این سخن که بیاید به ایشان طریقه پیشینیان یا بیاید به ایشان عذاب روبروی ﴿۵۵﴾

[۵۴] در این آیت زجر است به اعراض و جدال کردن مراد از (مِنْ كُلِّ مَثَلٍ) دلایل و زواجر و تخویفات وغیره است و در لفظ (صَرَّفْنَا) اشاره است که این مضامین به طریقه های مختلف ذکر شده است و (جَدَلًا) جدال در این سوره از این جهت بسیار ذکر شده است که در این جوابات شبهات مجادلین است -
[۵۵] در این زجر به نیاوردن ایمان است به سبب انتظار کردن عذاب در (أَنْ يُؤْمِنُوا) به قبول کردن توحید اشاره است و در (يَسْتَغْفِرُوا) اشاره به توبه کردن از شرک است مراد از (سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ) عذاب استیصالی است که همه هلاک شوند مانند قوم های مکذبین گذشته (أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا) مراد از این عذاب بر بعضی کسان است که بایکدیگر می بینند -
فایده: درآیت (۹۴) سوره اسراء مانع از ایمان بالرسل ذکر کرده شده بود و او شبهه از بشریت بود و در این سوره مانع از قبول کردن توحید را ذکر کرده است که آن انتظار عذاب است -