قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى ﴿۱۲۳﴾ وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى ﴿۱۲۴﴾ قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنْتُ بَصِيرًا ﴿۱۲۵﴾ قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنْسَى ﴿۱۲۶﴾ وَكَذَلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ رَبِّهِ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَى ﴿۱۲۷﴾

گفت اللّه تعالٰی پائين شوید از اینجا همه بعضی از شما با بعضی دشمنان اند پس اگر بیاید به شما از طرف من هدایتی پس کسیکه پیروی کند هدایت مرا پس نه گمراه شود و نه بدبخت شود ﴿۱۲۳﴾
و کسیکه روی بگرداند از یاد من پس هرآئينه اوراست زندگی تنگ و برانگیزانیم او را در روز قیامت کور ﴿۱۲۴﴾
و گوید ائ پروردگار من چرا برانگیختی مرا کور حال آنکه بودم بینا ﴿۱۲۵﴾
گوید اللّه تعالٰی همچنین آمد به تو آیات های ما پس فراموش کردی آنرا و چنین امروز فراموش کرده میشوی ﴿۱۲۶﴾
و چنین سزا میدهیم کسی را که از حد گذشته (با شرک کردن) و ایمان نیاورده به آیات های پروردگار خود و هرآئينه عذاب آخرت سخت تر و پاینده تر است ﴿۱۲۷﴾

[۱۲۳] بهتر این است که خطاب در این آیت به آدم علیه السلام و ابلیس هر دو است و حواء تابع آدم علیه السلام است از سببی که جمله بعدی دلیل این است -
فایده: در سوره اعراف اول اهبط ذکر شده بود برای ابلیس و او پیش از هبوط وسوسه کرد باز اللّه تعالٰی هردو را مخاطب کرد در این آیت و درکدام جای که جمع ذکر کرده است او از این سبب که حواء علیها السلام در آن داخل است و از عبداللّه ابن عباس رضی اللّه عنهم روایت است که این آیت از فمن تبع به اهل قرآن نیز شامل است از سببی که در هدی همه رسولان و کتابهای آن داخل است - فرموده است که کسی قرآن را خواند و پیروی آنرا کرد پس نجات خواهد یافت از گمراهی در دنیا و از بدبختی در آخرت -
[۱۲۵،۱۲۴] در این آیت تخویف است و مراد از ذکر کتاب اللّه و دین حق و سنت رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است چنانچه به این تفسیر القرطبی اشاره کرده است - و مراد از زندگی تنگ زندگی دنیا است یا عذاب قبر است و این اخیر روایت شده است از ابوسعید خدری و عبداللّه ابن مسعود و از ابوهریره رضی اللّه عنهم و در لفظ معیشة اشاره است به سامان خوراک و نوشیدنی و لذت دنیا خواهد بود لیکن دلش تنگ خواهد بود به پریشانی و غم ها و قبر آن نیز تنگ خواهد بود - و مراد از کور آدم بی دلیل است و مراد از بصیر صاحب دلیل است به گمان خود یعنی اگر چه در دنیا دلایل باطل را پیش میکرد لیکن در قیامت آنها را نیز پیش کرده نمی تواند مانند که در آیت (۶۶) سوره قصص ذکر شده است و در آیت (۷۲) سوره اسراء یا مراد از کور حقیقتاً کور است مانند آیت (۹۷) سوره اسراء لیکن این کور شدن در یک حالت خاص میباشد همیشه نمی باشد مانند آیت (۲۲) سوره ق -
[۱۲۶] در این آیت سبب عذاب گذشته را ذکر کرده است و مراد از نسیان ترک است (ترک کردن قصداً) -
[۱۲۷] در این آیت ذکر تعمیم عذاب برای هر مشرک است از سببی که مراد از اسراف شرک کردن است - و مراد از (وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَى) این است که عذاب اخرت سخت تر است نسبت به عذاب دنیا و از عذاب قبر و همیشه باقی است زیرا که عذاب دنیا و قبر برای همیشه نمی باشد -