وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ ﴿۸۰﴾ فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِينَ ﴿۸۱﴾ وَأَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَوْلَا أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ ﴿۸۲﴾

و گفتند کسانی که داده شده ایشان را علم تعجب بر شماست ثواب اللّه تعالٰی بهتر است برای کسی که ایمان آورده و کرده عمل برابر به سنت و داده نمی شود این خصلت مگر صابران را ﴿۸۰﴾
پس فرو بردیم او را و سرای او را (خزانه ها) به زمین پس نبود برای او هیچ گروهی که مدد میکردند او را به جز از اللّه تعالٰی و نبود او از انتقام گرفتگان ﴿۸۱﴾
و صبح کردند کسانی که آرزو میکردند حالت او را دیروز میگفتند ائ عجب که اللّه تعالٰی میکشاید رزق را برای هر که خواهد از بندگان خود و تنگ میسازد ، اگر احسان نمی کرد اللّه تعالٰی بر ما هرآئينه فرو میبرد مارا عجیب است هرآئينه نجات نمی یابند کافران ﴿۸۲﴾

[۸۰] این نصیحت است برای جاهلان از ذلت دنیا در مقابله آخرت (الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ) معلوم شد که عالمان در نزد اللّه تعالٰی کسانی اند که بر مال ها و جاه دنیا هیچ اعتبار نمی کنند - (وَيْلَكُمْ) را اینجا برای تعجب و تنبیه ذکر کرده است و در آوردن این لفظ اشاره است که بر مضمون بعدی یقین نکنید ورنه هلاک خواهید شد (ثَوَابُ اللَّهِ) مراد از این نعمت های دنیا و آخرت است که به برکت ایمان و عمل صالح حاصل میگردد (وَلَا يُلَقَّاهَا) ضمیر ها به این نصیحت و خصلت راجع است که از جمله گذشته معلوم شد یعنی زهد در دنیا و رغبت برای آخرت -
[۸۱] اشکار کردن بغاوت و تکبر گذشته سبب عذاب او شد - او متکبر خود را بلندتر می پنداشت پس اللّه تعالٰی در زمین پستی برایش داد در حدیث صحیح آمده است که او انسانی که در زمین تکبر میکرد (و جامه خود را از شتالنگ پائين کرده بود) در زمین فرو برده میشود و الٰی قیامت در آن فرو میرود - (وَبِدَارِهِ) مراد از خانه همه خزانه های او است (فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ) فِئَةٍ: به آن جماعت و گروه گفته میشود که انسان به او برای حاجات و ضروریات میرود و می آید یعنی قارون کسانی را که با اللّه تعالٰی شریکان می پنداشت یا نوکران و عساکر خود هیچ کدام بکار نشدند (وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِينَ) یعنی قوت و زور آن آنقدر نبود که انتقام میگرفت و این در مقابله زینت او و این قول که علٰی علم عندی است -
فایده: در این آیت تنبیه به قریش و آل رسول است که ایشان اگر چه قوم پیغمبر اند و خویشاوندان او اند لیکن که از دین رسول بغاوت میکنند پس مانند قارون (که در وقت موسیٰ علیه السلام قریب بود) هلاک خواهند شد - اولیاء و بزرگان که او را مددگاران میشمارند با او مدد کرده نمی توانند -
[۸۲] این نیز خوش قسمتی است که از حال یک شخص بدکار کسی عبرت بگیرد و آنرا احسان اللّه تعالٰی بداند که از این حال بد ما را نگهداشته است (وَيْكَأَنَّ اللَّهَ) یعنی ایشان دانستند که کشادگی و تنگی رزق به مشیت و اراده اللّه تعالٰی است این سبب کرامت نیست - (وَيْ) لفظ تعجب است و ک به معنی لام است یعنی تعجب میکنم از این سبب و از ابن عباس رضی اللّه عنهما نقل است که وَيْكَأَنَّهُ به معنی (اَلَمْ تَرَ) است (مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا) مراد از مَنَّ توفیق ایمان و اتباع موسیٰ علیه السلام است مانند که در سوره حجرات (۵۸) است (وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ) این قول این کسان است یا از اللّه تعالٰی است -