وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا ﴿۴۲﴾ اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا ﴿۴۳﴾

و قسم ها خوردند بر اللّه تعالٰی سخت ترین قسمهای خود که اگر بیاید به ایشان ترساننده ضرور خواهند شد اهل هدایت نیکو از هر یک امتها باز چون آمد به ایشان ترساننده زیاده نکرد ایشانرا مگر نفرت ﴿۴۲﴾
از روی سرکشی در زمین (و ایشان میکنند) حیله های بد و احاطه نمی کند فریب بد مگر مستحق او را پس انتظار ندارند مگر طریقه پیشینیان را پس نیابی تو طریقه اللّه تعالٰی را تبدیلی و هر گز نیابی طریقه اللّه تعالٰی را تغیری ﴿۴۳﴾

[۴۲] این زجر به انکار رسالت و نقض کردن قسم است چون به مشرکین عرب معلوم شد که یهود و نصارا از رسولان خود انکار کرده اند ایشان قسم خوردند اگر برای ما رسول بیاید ما کامل پیروی او را میکنیم (إِحْدَى الْأُمَمِ) این اضافت برای استغراق است یعنی از هر یک امتی از امتیان پیشین که یهود و نصارا اند (نُفُورًا) اشارتاً تشبیه به شتران است چنانکه یک شتر از مالک فرار کند و او را میخواند پس گریختن او زیاده میگردد -
[۴۳] مراد از این به همراه مومنان و نبی صل اللّه وعلیه وسلم فریب کردن و برای تکلیف یا قتل کردن او حیله ساختن یا برای ایشان دشنام دادن است (وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ) یعنی اثر فریب و هیله آنها دوباره بر خود ایشان می افتد و بد دعا ایشان دوباره بر آنها می آید در تفسیر قرطبی گفته است که کعب الاحبار یکبار به ابن عباس رضی اللّه عنهما گفت که در تورات نوشته است که من حفرلاخیه حفرةَّ وقع فیها (کسی که به برادر خود حفره بکند خودش در آن می افتد)‌ ابن عباس رضی اللّه عنهما برایش گفت که این چنین در قرآن کریم نیز است و این جمله را خواند فرق در (تَبْدِيلًا، تَحْوِيلًا) از چند وجوه است وجه اول اینکه تبدیل آنست که عذاب را دور کند و نعمت و عافیت بیاورد و تحویل آنست که در عذاب تخفیف بیاورد ، فرق دوم این است که کسی طاقت ندارد که عذاب اللّه تعالٰی را بدل کند و همچنان طاقت ندارد که عذاب را از خود بالای دیگری بر گرداند -