وَمَنْ يَقْنُتْ ۱۰۶۹ يٰسٓ
إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ ﴿۱۴﴾ قَالُوا مَا أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَمَا أَنْزَلَ الرَّحْمَنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ ﴿۱۵﴾ قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ ﴿۱۶﴾ وَمَا عَلَيْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿۱۷﴾ قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُمْ مِنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۱۸﴾ قَالُوا طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَئِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ ﴿۱۹﴾ وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ ﴿۲۰﴾ اتَّبِعُوا مَنْ لَا يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۲۱﴾
وقتیکه که فرستادیم بسوی ایشان دو کس پس تکذیب کردند آنرا پس تقویت دادیم به سومی پس گفتند هرآئينه ما بسوی شما فرستاده شدگانیم ﴿۱۴﴾
گفتند ایشان نیستید شما مگر بندگان مانند ما و نازل نکرده است رحمان هیچ چیزی نیستید شما مگر دروغ می گوئيد ﴿۱۵﴾
گفتند ایشان پروردگار ما میداند که هرآئينه ما بسوی شما فرستاده شدگانیم ﴿۱۶﴾
و نیست بر ما مگر رسانیدن اشکار است ﴿۱۷﴾
گفتند ایشان هرآئينه ما بد حال شدیم از سبب شما اگر منع نشوید هرآئينه سنگسار کنیم شما را و البته برسد بشما از جانب ما عذاب دردناک ﴿۱۸﴾
گفتند فال بد شما از سبب خود شماست آیا اگر پند داده میشوید پس انکار میکنید بلکه شما قومی هستید از حد تجاوز کنندگان ﴿۱۹﴾
و آمد از طرف دور آن شهر یک مردی که میدوید گفت ائ قوم من پیروی کنید پیغمبران را ﴿۲۰﴾
پیروی کسی را که نمی طلبد از شما هیچ مزدی و ایشان بر هدایت اند ﴿۲۱﴾
[۱۴] این تفصیل بعدالاجمال است در زمانه گذشته به یک قریه اکثر رسولان بسیار یکجا فرستاده می شدند - و در این تسلیت به رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است که پیش از تو نیز تکذیب رسولان شده است -
[۱۵] این تفصیل تکذیب به سه طریقه است از این معلوم شد که انکار کردن از بشریت رسول عقیده جاهلانه قدیمی مشرکان است -
[۱۶] (رَبُّنَا يَعْلَمُ) این جمله بجای قسم قایم است از این سبب مفعول یعلم را ذکر نکرده است -
[۱۷] یعنی در صورتی که ما رسولان هستیم پس بر ذمهٔ رسول صرف تبلیغ است اگر شما می پذیرید یا نمی پذیرید -
[۱۸] این طریقه دیگر تکذیب ایشان است یعنی ایشان گفتند که تبلیغ شما باطل است از این سبب بر ما بدحالی آمد امراض ، قحط ، مالی قیمت شدن نرخها وغیره -
[۱۹] (طَائِرُكُمْ) به حصه مقرر انسان گفته میشود که از جانب اللّه تعالٰی می آید مراد از آن بدحالی است (مَعَكُمْ) به همراه شما لازم است از سبب اعمال بد شما و در این آیت این قوم سزای اعمال خود را نمی پذیرفت از این سبب در اینجا معکم گفته شد (بَلْ أَنْتُمْ) در این تصریح است که سبب بد حالی شما اسراف یعنی شرک و کفر و منع کردن مردم از دین است -
فایده: از این آیات معلوم شد که تَطَيَّرْ یعنی بدحالی بر هر انسان از سبب عمل او می آید نسبت آنرا به مکان یا زمانه یا به شخص دیگری کردن جائز نیست - از این سبب رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم فرموده است لاطیرة فی الاسلام یعنی اصول اسلامی این است که سبب بد حالی خودش را به عمل یا صفت دیگری نگرداند بلکه عمل خود را سبب آن بداند -
[۲۰] مانند این در سوره قصص (۲۰) گذشته است (اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ) بر امتی لازم است که مردمان را به پیروی نبی بخواند -
[۲۱] این ذکر دو علت برای لزوم اتباع رسولان است اول طمع عوض نکردن از انسانها و این دلیل اخلاص است و این چنین انسان حق را نیز نمی پوشاند دوم اهتداء یعنی پیروی کردن دلیل وحی را و موافق وحی عمل کردن و این دلیل حقانیت است -