أَأَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۱۳﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿۱۴﴾ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾

آیا ترسیدید شما که بفرستید پیش از سرگوشی شما خیرات ها را پس وقتیکه نکنید (از سبب عجز) و آسانی آورد اللّه تعالٰی بر شما پس برپا دارید نماز را و بدهید زکوة را و اطاعت کنید اللّه تعالٰی و رسول او را و اللّه تعالٰی خبردار است به آنچه عمل میکنید ﴿۱۳﴾
آیا تو نمی بینی بسوی آنهای که دوستی میکنند با چنان قومی که غضب کرده است اللّه تعالٰی بر ایشان نیستند ایشان از شما و نه از ایشان و قسم میخورند به دروغ و ایشان میدانند ﴿۱۴﴾
آماده ساخته است اللّه تعالٰی برای ایشان عذاب سخت به تحقیق ایشان بدکار است آنچه میکنند ﴿۱۵﴾

[۱۳] (أَأَشْفَقْتُمْ) خطاب عام است به مومنان و منافقان - منافقان برمیگردیدند از دادن صدقه به سبب بخل ایشان - ومومنان ترسیدند از دوام این حکم یعنی ایشان می گفتند اگر این حکم برای همیشه باقی بماند و ما که فقراء هستیم هر وقت طاقت صدقه را نداریم پس از نجویٰ کردن با نبی صل اللّه وعلیه وسلم محروم خواهیم شد (فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا) منافقان برآن عمل نکردند از سبب نفاق - لیکن مومنان عمل نکردند از این سبب فرصت دادن صدقه برای ایشان یافت نشد از سببی که در حکم تبدیلی بسیار زود آمد (وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ) در اینجا توبه به معنی تخفیف است مانند در سوره مزمل (۲۰) نیز توبه به معنی تخفیف است زیرا در اینجا صدور گناه ثابت نشده است (فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ) یعنی اگر بر مستحبات عمل کرده نمی توانید پس باکی ندارد لیکن بر فرایض همیشه عمل را جاری نگهدارید و در آن نسخ یا تخفیف نمی آید -
[۱۴] از این آیت الی اخیر باب دوم است در این زجر به منافقین مفسدین است و پانزده فبایح ایشان را ذکر میکند و تخویف میدهد در (۱۵) و (۱۷) و در اخیر تعریف مومنان است به ذکر برائت آنها از محادین مفسدین و بشارت برای مومنان است (وَيَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ) در دعوی ایمان و اسلام و در شهادت رسالت این رسول دروغگو میباشند و حال اینکه قسم ها نیز میکنند - در صیغه مضارع اشاره به تجدد است و در لفظ اعلٰی به جرئت و دلاوری اشاره است یعنی مجتَرِئِینَ عَلَی الکَذِبِ (جرئت کنندگان اند در دروغ و قسم خوردن) -
[۱۵] در جمله اول این آیت تخویف است ودر جمله دوم قباحت دیگر ایشان را ذکر میکند که آن علت عذاب است -