قَدْ سَمِعَ اللَّهُ ۱۳۹۰ اَلطَّلَاق
لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا ﴿۷﴾ وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِيدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُكْرًا ﴿۸﴾ فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا ﴿۹﴾ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا ﴿۱۰﴾
خرج کند صاحب وسعت از وسعت خود (به موافق مال) و هرکه تنگ باشد بر او رزق او پس خرج کند از آن مال که داده است او را اللّه تعالٰی تکلیف نمیدهد اللّه تعالٰی هیچ نفس را مگر برابر آن طاقت که داده است او را زود است که بیاورد اللّه تعالٰی بعد از تنگی آسانی ﴿۷﴾
و بسا اهل قریه ها نافرمانی کردند از حکم پروردگار خود و از رسولان او پس حساب کردیم با ایشان حساب سخت و عذاب کردیم آنهارا به عذاب بسیار بد ﴿۸﴾
پس چشیدند ایشان سزای کار خود را و شد عاقبت کار شان خسران ﴿۹﴾
آماده کرده است اللّه تعالٰی برای ایشان عذاب سخت (در آخرت) پس بترسید از اللّه تعالٰی ائ صاحبان عقل صاف آنهای که ایمان آورده اند به تحقیق فرود اورده است اللّه تعالٰی برای شما نصیحت ﴿۱۰﴾
[۷] در این آیت چهار جمله است متعلق به مسئله انفاق است (لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ) این امر انفاق عام است انفاق شوهر بر زن خود و انفاق پدر بالای اولاد خود و انفاق بر مرضعه و علاوه از این انفاق فی سبیل اللّه و به نفقات واجبه دیگر نیز شامل است همچنین خرج کردن انسان بالای نفس خود نیز در این داخل است (إِلَّا مَا آتَاهَا) چون در این آیت صرف مسئله انفاق مال است از این سبب آتَاهَا را ذکر کرد و وقتیکه عبادات عام و تکالیف مراد باشد آنجا الاوسعها (لفظ) عام ذکر میشود - (سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا) این تسلیت است وقتیکه انسان در هر حالت اطاعت حکم اللّه تعالٰی را میکند در ثروتمندی و فقر اللّه تعالٰی بر او آسانی در دنیا و آخرت میاورد -
[۹،۸] بعد از بیان احکام و حدود شرعیه تخویف دنیوی و اخروی را ذکر میکند برای تحذیر از مخالفت کردن این احکام و تخویف به پنج طریقه ذکر شده است مراد از این وحی اللّه تعالٰی است (وَرُسُلِهِ) یعنی از توحید و رسالت هر دو نافرمانی و تعدی کرده بود ـ (فَحَاسَبْنَاهَا) مراد از حساب سخت این است که هیچ جرم را برایش عفو نکرده به سزای همه گناهان گرفتندش - (وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُكْرًا) این در دنیا بود اشاره است به آن عذابهای که بالای قوم نوح علیه السلام و عاد و ثمود و اصحاب مدین و مؤتفکات وغیره فرود آورده شده بود (فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا) مراد از امر نافرمانی با کفر و شرک و انکار رسالت است -
[۱۰] در این تخویف اخروی را در جمله اول ذکر میکند و ایمان بالاخرة و صدق قرآن را نیز در این آیت ذکر میکند (فَاتَّقُوا اللَّهَ) بعد از عذاب مردمان گذشته تنبیه است و امر به تقویٰ به این امت است، ، از سببی که تقویٰ دعویٰ این سوره است (يَا أُولِي الْأَلْبَابِ) اینها آن مردمانی اند که عقل های ایشان از مقابله وهم و شکوک و شبهات محفوظ است (قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا) مراد از این قرآن است و در این تائید است که ائ مومنان غفلت نکنید از سببی که نزد شما کتاب تذکیر موجود است -