رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا ﴿۱۱﴾ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا ﴿۱۲﴾

رسول را که میخواند بر شما آیات اللّه تعالٰی را اشکار کنندهٔ احکام تا بر آرد آنهاب را که ایمان آورده اند و کردند عملهای موافق به سنت از تاریکی ها بسوی روشنی و هرکه ایمان آورد به اللّه تعالٰی و عمل میکرد موافق به سنت داخل میکند او را به جنت های که جاری است زیر آنها جویها جاویدان باشند در آن همیشه به تحقیق نیکو ساخته است اللّه تعالٰی برای او رزق را (در جنت) ﴿۱۱﴾
اللّه تعالٰی آن ذاتی است که آفرید هفت آسمان را و زمین را مانند آسمانها فرود می آید حکم اللّه تعالٰی در میان ایشان تا یقین کنید شما که اللّه تعالٰی بر هر چیز دارای قدرت است و به تحقیق اللّه تعالٰی احاطه کرده است هر چیز را در علم خود ﴿۱۲﴾

[۱۱] (رَسُولًا) در این صدق رسول را ذکر میکند (يَتْلُو عَلَيْكُمْ) اشاره به صدق قرآن است و این دلیل است که مراد از رسول محمد صل اللّه وعلیه وسلم است (مُبَيِّنَاتٍ) بینات اکثر در عقیده استعمال میشود و مبینات در احکام و اعمال مانند در سوره نور (۴۶،۳۴) آنجا نیز احکام بود و در این سوره نیز احکام است (وَمَنْ يُؤْمِنْ) این بشارت بعد از اخراج از ظلمات است (قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا) مراد از احسان وسعت و مراد از رزق رزق جنت است یا بشارت دنیوی است بعد از بشارت اخرویه و در دنیا احسان رزق در (۳) ذکر شد -
[۱۲] در این آیت پنج جمله است و همه بر توحید دلالت میکنند به رد شرک فی التصرف و فی العلم (وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ) مماثلت در بعضی صفات میباشد در اینجا مماثلت در عدد است که هفت است و همچنین در احادیث صحیح تصریح آمده است که زمین هفت است چنانچه در حدیث بخاری است که کسی به ظلم از زمین دیگری به مقدار یک بلست گرفت در روز قیامت از هفت زمین به گردن آن انداخته میشود و این حدیث اشاره میکند که این زمین ها بالای یکدیگری طبقه طبقه اند - لیکن آن حدیث را که امام بیهقی در کتاب الاسماء والصفات ذکر کرده است که در هر زمین آدم است مانند آدم شما و نوح علیه السلام است (الی آخره) این حدیث صحیح نیست بیهقی گفته است که این حدیث شاذ است و متابع آن نیز نیست - ابن کثیر و امام ذهبی نیز چنین گفته اند و ابوحیان در بحرالمحیط گفته است که بیشک این روایت موضوعی است و از واقدی کذّاب نقل است و در مقابل به آن به صحیح حاکم (صاحب مستدرک) اعتباری نیست و در نبراس گفته است که از امام نووی نقل است که این حدیث ثابت نیست (لِتَعْلَمُوا) مطلب این که آفریدن این عالم بالا و پائین دلیل بر دو صفت اللّه تعالٰی است که قدرت آن بر هر چیز است و علم هر چیز را دارد یا مقصد این است که خلاصه وحی منزل علم دو مسئله است مسئله اول عموم قدرت اللّه تعالٰی است و دوم علم اللّه تعالٰی بر هر چیز این دو صفت خلاصه تمام صفات الٰهیه است و از این سبب دلایل عقلی توحید در قرآن بر این دو صفات مشتمل است -