وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى ﴿۸﴾ فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَى ﴿۹﴾ سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَى ﴿۱۰﴾ وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى ﴿۱۱﴾ الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى ﴿۱۲﴾ ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى ﴿۱۳﴾ قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى ﴿۱۴﴾

و آسان میسازیم برای شما راه آسانی ﴿۸﴾
پس بیان کن قرآن را هرآئينه نفع میدهد بیان کردن ﴿۹﴾
البته نصیحت را قبول میکند کسی که میترسد ﴿۱۰﴾
و کناره گیرد از آن بدبخت ﴿۱۱﴾
آنکه میدر آید به آتش بزرگ ﴿۱۲﴾
پس نه بمیرد در آن و نه زنده باشد ﴿۱۳﴾
هرآئينه کامیاب است کسی که خود را پاک کرد ﴿۱۴﴾

[۸] دوم بشارت است ، متفرع به سبح است (وَنُيَسِّرُكَ) تیسیر به معنی توفیق دادن و آفریدن اسباب خیر و دعوت الی القرآن است (لِلْيُسْرَى) مراد از این اعمال خیر است که ذریعه برای جنت است و در آن دعوت توحید و دعوت الی القرآن داخل است اشاره است که به محنت (که با اخلاص میباشد) کار آسان میشود -
[۹] این دعوی دوم سوره است بر دعوی اول یعنی دعوت کردن قرآن به طریقه تذکیر و وعظ و تدریس (إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَى) اِن شرطیه به معنی خود است و مراد این است که تذکیر و تعلیم قرآن کریم برای مردم نا اهل درکار نیست یعنی آنهای که ضد و عناد میکنند یا برای مقصد دنیا علم دین را می آموزد -
[۱۱،۱۰] بعد از تذکیز ذکر دو گروه است گروه اول این است که باآنها ذکریٰ نفع میدهد در این قول (سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَى) یعنی وعظ و ذکر را قبول کردن موقوف بر خشیت است خشیت از اللّه تعالٰی یا خشیت از روز حساب - و گروه دوم آن است که به آنها ذکریٰ نفع نمیدهد آنها این اند (وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى) در این اشاره است که نفع ندادن نقصان قرآن نیست بلکه سبب آن تجنب (یکسو شدن از قرآن) آنها است (الْأَشْقَى) کافر عنادی است و شقی و فاسق است یا این اسم تفصیل به معنی شقیّ است -
[۱۳،۱۲] در این تخویف اخروی برای گروه دوم است (الْكُبْرَى) در مقابل صغریٰ است از حسن بصری روایت است که صغریٰ آتش دنیا است و کبریٰ آتش جهنم است و فراء گفته است که نار صغریٰ برای مومنان گنهگار است که از آن باز می برآیند برای همیشه نیست و کبریٰ برای کافران است که همیشه است به قرینه الاشقیٰ (لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى) یعنی مرگ بکلی نیست به قرینه سوره فاطر (۳۶) و سوره ابراهیم (۱۷) نیز است و زندگی است لیکن آن زندگی نفع داده نمی تواند -
[۱۵،۱۴] این بشارت برای گروه اول به فلاح است به ذکر سه صفات (تَزَكَّى) تزکیه عقیده با توحید و به اجتناب از هر نوع شرک و تزکیه اعمال به اتباع سنت و از ریا و سمعت و تزکیه جسم به وضوء کردن و تزکیه مال به ادا زکوة و صدقه فطر و با صدقه نفلیه این لفظ به همه این معانی شامل است (وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ) یعنی با زبان ذکر نام اللّه تعالٰی را به تسبیح و توحید کنید برای عمل کردن بر سبح و با تکبیر در اول شروع کردن نماز که به آن تکبیر افتتاح گفته میشود و به تکبیرات عیدین در راه و مصلیٰ این نیز به همه شامل است (فَصَلَّى) صلوة به معنی نماز است و به پنج نماز و صلوة عیدین و به همه نماز نوافل شامل است -