الم ۵ اَلٌبَقَرَة
الم ﴿۱﴾ ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ ﴿۲﴾
الف لام میم ﴿۱﴾
این کتاب کامل است نیست هیچ شکی در آن راه (تقوی) را نشان میدهد برای پرهیزگاران﴿۲﴾
نام های این سوره: فسطاط القرآن (خیمه کلان) سنام القرآن (جای بلند) زهرا (جلادار) و البقرة -
ربط: ربط این سوره با سوره قبلی این است که اینجا تفصیل است و او اجمال بود، و آنجا طلب هدایت بود و اینجا بیان هدایت است - آنجا رب العالمین و اینجا تفصیل ربوبیت است - آنجا ایاک نعبدو و دراینجا اثبات توحید فی العباده است-
دعویٰ این سوره:
توحید، رسالت و انفاق فی سبیل اللّه است - توحید را به ده طریقه ثابت کرده است و هریک این چهار چهار بارذکرشده است -
خلاصه اجمالی این سوره:
دراول دعوت است به قرآن ،سپس دعوت است به مقصد قرآن که توحید است همچنان بیان ضرورت خلا فت است برای مجری ساختن مقصد قرآن- بعدآ اوامر ونواهی است برای بقاء خلافت بعدآ انعامات خاصه است برای خلافت صحیحه بعد ازان پنجاه قباحت و خباثات بنی اسرائیل ذکراست که سبب زوال خلافت انها شد بعداً تهذیب الاخلاق و امور سیاسیه وامور تدبیر منزل برای قیام خلافت لازم است ذکر است و با آن قتال وحج کردن ودر اخیر برای محکم کردن خلافت انفاق فی سبیل اللّه است -
خلاصه سوره:
این سوره چهار حصه است، در حصه اول چها ر باب است باب اول حصه اول الی آیت (۲۰) است- سه صفت کتاب اللّه ،پنج صفت مومنین ، وجزاء انها (پاداش دادن) ، بعدآ سه صفت کفار و سزاء انها ، بعداً پانزده صفا ت منافقین وسزاء انها ودر اخیر مثال ها ذکر است-
[۱] اینها مقطعات اند به نزد اکثر علماء از متشابهات اند که حقیقت علم آن با اللّه تعالیٰ خاص است، یک حکمت آن این است که این یک تنبیه است به معجز بودن قرآن کریم که این کتاب مشتمل است با آن حروف که مردم به آن سخن میگویند ولی با آن هم به مانند این کتاب جمله ساخته نمی توانند و این قول را اکثر علماء پسند کرده است - و این مقطعات در شروع سی ویک سوره ذکر است و به حذف تکرار آن چهارده کلمه است که در این از صفات تمام حروف حصه نه حصه موجود است-
[۲] در این آیت ترغیب است برای قرآن کریم به ذکر سه صفت آن اول این که کتاب کامل است دوم در آن هیچ شکی نیست سوم در آن هدایت کامل است یعنی کسانی که اراده راه تقوی را دارند برای آنها راه تقوی را نشان میدهد و کسانی که این راه را حاصل کرده اند این کتاب آنها را در این راه ثابت میسازد (رَيْبَ) شک است تواُم با انکار و تهمت به آن و در اینجا مطلوب ازشک است لیکن مخالفین در این باره ریب (شک) میکردند به این سبب در اینجا نفی ریب را کرد - (لِلْمُتَّقِينَ) متقی به سه درجه است اول آن که از هر قسم شرک و کفر خود را نگه میدارد، دوم که به اوامر عمل میکند و از منهیات خود را نگه می دارد، سوم که از شبهات نیز خود را نگه می دارد بنابرین متقی در این تمام حالات محتاج به هدایت قرآن است -