أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۵﴾ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۶﴾ خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿۷﴾ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ ﴿۸﴾

صاحب این صفات محکم اند به هدایت از جانب پروردگار ایشان ,و دارنده این صفات خاص ایشان نجات یافته اند ﴿۵﴾
به تحقیق آن کسانی که کفر ورزیده اند (از روی ضد و عناد) برابر است به ایشان ترسانیدن شما ایشان را ، و نه ترسانیدن شما ایشان را ، و ایشان ایمان نمی آورند﴿۶﴾
مانع نهاده است اللّه تعالٰی بر دل های ایشان و به گوش های ایشان و بر چشم های ایشان پرده ای نا مرئی است – و ایشانرا عذاب بزرگی است ﴿۷﴾
و بعضی از مردمان کسانی اند که میگویند ایمان آوردیم به اللّه تعالٰی و روز آخرت (حال آنکه) ایشان ایمان نه دارند در دلها ﴿۸﴾

[۵] در این آیت جزای دنیوی مومنین (هدایت) و جزای اخروی مومنین فلاح (کامیابی) ذکر است – مفلح آن کسی است که به کامیابی برسد و هیچ تکلیفی برایش نباشد و این حالت صرف در جنت است – و برای از اول داخل شدن به جنت را فلاح (کامیابی) میگویند (أُولَئِكَ) دلیل بر این است که بدون داشتن این صفات هدایت و کامیابی حاصل نمیگردد -
[۶] این برای کافران تنبیه است و سه حالت ایشان را ذکر میکند – کفر عنادی, بی فایده بودن انذار (ترساندن ) برای ایشان و ایمان نمی آورند و این دوم گروه غضب کرده شده اند و مقصد از (كَفَرُوا) کفر کنندگان عنادی اند کافران عام مقصود نیستند از سببی که ایشان ایمان می آورند – اشکار شد که دو نوع کفر است کفر جهلی و کفر عنادی ، (عَلَيْهِمْ) علیک گفته نه شده زیرا به دعوت دادن به آنها ثواب داعی میشود -
[۷] این تخویف (ترسانیدن) برای کافران است و سزای دنیوی و اخروی ایشان را ذکر می نماید – مقصود از (خَتَمَ ) مانع این است که دل های اینها برای درک کردن حق فکر نمی کنند (مقصد از دل عقل است) و به گوش های خود حق را نمی شنوند و با چشم های خود حق را نمی بینند و این همه از جهت کفر آنها است مانند که در سوره نساء آیت (۱۵۵) ذکر است و عمل های ایشان در آیه (۱۴) سوره تطفیف ذکر شده است – چون آفریننده این و حاکم به آن اللّه تعالٰی است به این جهت نسبت اینها را به ذات خود کرد – و وقتیکه این سه قوت در راه حق استعمال نمی شوند آنها از صفات انسانیت خارج میگردند – (عَذَابٌ عَظِيمٌ) به هر حالتی که در تکلیف و ضرر باشد گفته میشود – عظیم ، مقصد از عظمت از هیبت و همیشه بودن عذاب است – و این مختص برای کافران است -
[۸] از این آیت الی آیت (۱۴) تنبیه برای منافقین است و ۱۵ صفات بد آنها ذکر شده است و اینها گروه سوم اند - اولین صفت منافقین گمراه بودن آنها است و به منافقت تعریف گردیده است (وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ) به دل خود تصدیق نمی کنند و یا در نزد اللّه تعالٰی مومنین نیستند -