سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۱۴۲﴾ وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ ﴿۱۴۳﴾

زود میگویند بی خردان از مردم که چه چیز گردانید ایشان را از قبله ایشان که بودند به آن (روی گردانندگان) بگو خاص اللّه تعالیٰ راست مشرق و مغرب ، میرساند هر که را خواهد به سوی راه راست ﴿۱۴۲﴾
و چنین گردانیدیم شما را امت بهتر (عادلان) تا باشید بیان کننده حق به مردم و باشد رسول صل اللّه وعلیه وسلم به شما بیان کننده حق و نگردانیدیم قبله را آنکه بودی بر آن مگر که اشکار کنیم که که پیروی می کند رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم را از آنکس که باز میگردد بر هردو پاشنه خود اگر چه این تبدیل قبله حتماً دشوار است مگر به آنانیکه محکم کرده است اللّه تعالیٰ ایشانرا (بر حق) و نیست اللّه تعالیٰ چنین که ضایع گرداند نماز شما را هرآئینه اللّه تعالیٰ ضرور به مردمان بسیار مهربان است و دارای رحم است ﴿۱۴۳﴾

[۱۴۲] از این آیت حصه سوم این باب است الی آیت (۱۶۵) ، در این جواب سوال هشتم و نهم است - سوال هشتم در باره تبدیلی قبله و چهار جواب آنها است دو اجمالی و دو تفصیلی - و بعد از آن برای ترغیب و محکم بودن پنج امور است و سوال نهم در باره صفا و مروه است و بعد تنبیه است و ترساندن است برای حق پنهان کنندگان -
فایده: در این آیت (۱۴۲) دلیل است که کسی بر عمل نبی صل اللّه وعلیه وسلم و صحابه اعتراض میکند او احمق است (لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ) این سبب اول اجمالی است برای تبدیل کردن قبله که همه اطراف در اختیار اللّه تعالٰی است - و در هر حکم اللّه تعالٰی هدایت است - (السُّفَهَاءُ) این عام است به یهود و منافقین (سَيَقُولُ) این قول پیش از تحویل قبله است و سین برای استقبال است به طریقه پیش گوئی راست یا این قول بعد از تحویل است و سین برای تاکید است و یقول به معنی قال است - (قِبْلَتِهِمُ) مراد از این بیت المقدس است که شانزده یا هفده ماه آن قبله بود با وحی غیر متلو و باز منسوخ شد (إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ) اشاره است که به امر اللّه تعالٰی روی به قبله کردن مصداق صراط مستقیم است -
[۱۴۳] مراد از شهادت یا گواهی دادن در روز قیامت است برای انبیاء دیگر در مقابل امت آنها و نبی ما صل اللّه وعلیه وسلم گواهی پاکی می دهد چنین در حدیث شریف آمده است یا از شهادت مراد بیان حق در دنیا است که صحابه کرام حق را از نبی صل اللّه وعلیه وسلم آموخته اند و بعد به دیگر امت بیان کردند و این معنی را سمرقندی نوشته است - (وَمَا جَعَلْنَا) این علت دوم تفصیلی است برای تبدیل کردن قبله -
فایده ۱: از این آیت معلوم شد که عادت تبدیل کردن برای اتباع سنت رسول اللّه صل اللّه وعلیه وصلم کار مشکل است مگر آن کسانی را که اللّه تعالیٰ به فایده آن آگاه سازد به آنها آسان است -
فایده ۲: کدام عمل که به بنیاد ایمان شود به آن اطلاق ایمان شده می تواند - (أُمَّةً وَسَطًا) وسط به معنی عادل است و مصداق اول آن صحابه کرام اند و معنی سوم شهداء این است که اینها به نیک بودن کدام شخص گواهی بدهند او جنتی می باشد و برای کسی که شهادت بدی بدهند او جهنمی می باشد در حدیث است انتم شهداء اللّه فی الا رض - (الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا) مراد از قبله بیت المقدس است و جعل به معنی مقدر شدن است یا به معنی تبدیل کردن است و کنت به معنی خودش است یا مراد از قبله کعبه است و جعل به معنی مقرر کردن است و کنت به معنی انت است - (يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ) اشاره به مرتد شدن است بدون تدبر و فکر کردن - (إِيمَانَكُمْ) مراد از این نماز است که عمل ایمان است - (لِنَعْلَمَ) این به معنی تمیز یا اظهار است نفس علم صفت قبلی اللّه تعالیٰ است -