تِلْكَ الرُّسُلُ ۱۰۶ آلِِ عِمٌران
مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَأَنْزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿۴﴾ إِنَّ اللَّهَ لَا يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ ﴿۵﴾ هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۶﴾ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿۷﴾
پیش از قرآن نشان دهنده راه (توحید را) مردم را ونازل کرد (کتاب های دیگر) جدا کننده حق و باطل را هرآئینه کسانیکه کفر کردند به آیات های اللّه تعالی برای ایشان عذاب سخت است ، واللّه تعالی غالب انتقام گیرنده است ﴿۴ ﴾
هرآئینه از اللّه تعالی پوشیده نیست بر وی هیچ چیزی نه در زمین ونه در آسمان ﴿ ۵﴾
خاص اللّه تعالی او ذاتیست که صورت های شمارا می سازد در رحم های مادرهای تان چنانچه خواهد نیست حاجت روا بغیر او او غالب باحکمت است ﴿۶ ﴾
خاص اللّه تعالی او ذاتیست که نازل کرده برتو کتاب را بعضی از آن آیات مقصد شان اشکار است آنان اصل کتابند ، و دیگر آیات مقصد پوشیده دارند پس اما کسانی که در دل های شان کجی است پیروی می کنند آنرا که مقصد پوشیده دارند از آن برای طلب گمراهی و برای طلب حقیقت آن و نه میداند حقیقت آنرا مگر اللّه تعالی و راسخان در علم میگویند ایمان آوردیم با او ، همه از جانب پروردگار ماست ، و پند نمی گیرد مگر صاحبان عقل صاف ﴿۷ ﴾
[۴ ] در این آیت دلیل نقلی است زیرا مراد از فرقان صحیفه های پیشین است و بعد تخویف اخروی است - (هُدًى) مقصد از این به دلایل نشان دادن توحید است - (عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ) در این رد است به نصارا که در عیسیٰ و مریم علیهما السلام این صفات نیست پس آن ها معبود شده نمی توانند -
[ ۵] این نیز دلیل عقلی است و رد است به شرک فی العلم ، این صفات نیز در عیسیٰ علیه السلام و مریم علیه السلام نیست -
[۶ ] أَرْحَامِ را زیرا ذکر کرد که عیسیٰ علیه السلام صرف در رحم ساخته شده بود در (پشت) پدر نه بود - واین نیز دلیل عقلی با نتیجه آن است -
[۷ ] این جواب سوال است، سوال این است که الفاظ ابن اللّه عیسیٰ علیه السلام در انجیل است ، و همچنین در قرآن کریم لفظ وَرُوحٌ مِّنْهُ است ، از این معلوم میگردد که عیسیٰ علیه السلام جز اللّه تعالٰی است ، حاصل جواب این است که این نوع الفاظ از متشابهات است بر حقیقت آن به جز از اللّه تعالٰی کسی دیگری نمی فهمد و چنین معنی آنرا گرفتن که خلاف محکمات باشد ناجائز است (أُمُّ الْكِتَابِ) زیرا اصل کتاب است که در وقت مراد متاشبهات به محکمات رجوع میگردد ، همچنین در عقیده و عمل کردن نیز بنیاد بر این محکمات است ، در حدیث عایشه رضی اللّه عنها آمده است که حالا کسی بر متشابهات روان است پس بدانید که ایشان اهل زیغ اند - و در این آیت دو نوع آیتها را ذکر کرد ، محکمات و متشابهات و دو نوع اهل علم اهل زیغ و راسخون - اهل زیغ تابع متاشبهات اند و راسخون تابع محکمات اند (ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ) مراد از فتنه گمراهی و کفر و شرک و بدعت است (تَأْوِيلِهِ) در اینجا مراد از تحویل تحریف است برای اثبات خواهش خود (وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ) در اینجا مراد از تاویل حقیقت آن است و بر (إِلَّا اللَّهُ) وقف اکثر صحابه و تابعین است - و اگر مراد از تاویل صرف تفسیر شود موافق به محکمات پس و الراسخون عطف است بر اللّه -