يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿۱۰۶﴾ وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۱۰۷﴾ تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِينَ ﴿۱۰۸﴾ وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿۱۰۹﴾ كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿۱۱۰﴾
روزی که سفید شود بعضی رویها و سیاه شود بعضی روی ها پس آما کسانیکه سیاه شد روی های ایشان (به ایشان گفته میشود) آیا کافر شدید بعد از ایمان تان پس بچشید عذاب را به عوض کافر شدن تان ﴿۱۰۶﴾
و آما کسانیکه سفید شد روی های ایشان پس ایشان در رحمت اللّه تعالی اند ایشان در آن همیشه اند ﴿۱۰۷﴾
این آیت های اللّه تعالی است میخوانیمش برتو برای ظاهر کردن حق و اراده نمیکند اللّه تعالی ظلم را بر عالمیان ﴿۱۰۸﴾
و خاص در اختیار اللّه تعالی است آنچه در آسمانهاست و آنچه در زمین است و خاص بسوی اللّه تعالی باز گردانیده می شود همه کارها ﴿ ۱۰۹﴾
هستید شما امت برگزیده که بیرون آورده شده اید برای نفع مردم حکم میکنید به نیکی و منع میکیند از بدی و ایمان می آرید به اللّه تعالی و اگر ایمان می آورد اهل کتاب هرآئينه بهتر بود به ایشان ، بعضی از ایشان ایمان دارند و اکثر ایشان نافرمان اند ﴿ ۱۱۰﴾
[۱۰۶] مفسرین رحمته اللّه علیه از ابن عباس رضی اللّه وعنهما روایت کرده اند که سفید خواهد شد روی های پیروان سنت و سیاه خواهد شد روی های بدعتیان ، و تخویف است - و این مانند آیات (۳۸ و ۴۰) سوره عبس است - (أَكَفَرْتُمْ) پیش از این (گفته خواهد شد به آنها) پنهان است - کفر حقیقی بعد از ایمان در مرتدین است و این حال یهود در (۸۶) ذکر شد و کفر حکمی در مبتدعین و دیگر مفسدین است پس به هردو قسم شامل است -
[۱۰۷] رحمت اللّّه تعالی جنت است و این مژده اخروی است -
[۱۰۸] در این آیت بیان صدق رسول است که اللّه تعالی برای دفع اختلافات رسول را فرستاده است - (ظُلْمًا) نفی کردن ظلم اللّه تعالی بالای دیگران مراد است به این معنی نیست که بنده ها ظلم می کنند اللّه تعالی اراده انرا نه کرده است بلکه این مذهب معتزله است
[۱۰۹] بعد از بیان صدق رسول بیان توحید است که مالک اختیار صرف اللّه تعالی است و رد شرک فی التصرف است -
[۱۱۰] این ترغیب برای دعوت است متعلق به آیت (۱۰۴) ، برگزیده بودن این امت از سبب دعوت است - در (أُخْرِجَتْ) اشاره است که دعوت دهنده در مردم اشکار و مشهور می باشد دیگر اشاره به این است که برای دعوت دادن برآمدن به کار است (وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ) بعد از دعوت مطلب ایمان این است که یقین می کند به کمک اللّه تعالی دیگر اینکه با دعوت دارای ایمان کامل است -
فایده: از این آیت دو انواع اهل علم را ذکر کرده است و ده ده صفت و حالات هریکی بیان شد - در این آیت یک یک صفت آنها ذکر شده است -