لَنْ تَنَالُوا ۱۳۴ آلِِ عِمٌران

لَنْ يَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذًى وَإِنْ يُقَاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنْصَرُونَ ﴿۱۱۱﴾ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ ﴿۱۱۲﴾ لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ ﴿۱۱۳﴾ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۱۱۴﴾

هرگز ایشان زیانی رسانده نمی توانند شمارا مگر رنجانیدن زبانی و اگر جنگ کنند با شما میگردانند به شما پشت ها را باز نصرت داده نمیشوند ﴿۱۱۱﴾
مهر شده است بر ایشان خواری (ظاهری) هر جاه که یافته شوند مگر که چنگ بزنند به رسن اللّه و به رسن مومنان و گرفتار شدند به خشمی از اللّه تعالی و مهر شده بر ایشان بیچارگی (دل) این به آن سبب که ایشان کفر میکردند به آیت های اللّه تعالی و می کشتند پیغمبران را بدون جرم شرعی این به آن سبب بود که نافرمانی کردند و از حد گذشتند ﴿۱۱۲﴾
نیستند ایشان یکسان بعضی از اهل کتاب گروهی است ایستاده (قایم به دین) می خوانند آیت های اللّه تعالی را در اوقات شب و ایشان سجده می کنند ﴿۱۱۳﴾
ایمان دارند به اللّه تعالی و روز آخرت و حکم می کنند به نیکی و منع می کنند از بدی و می شتابند در نیکوکاری و آن کسان از جمله گروه نیکان اند ﴿۱۱۴﴾

[۱۱۱] در این دو قباحت ذکر است (أَذًى) به سخن زشت و بد به زبان گفته می شود مانند بهتان ، طعن و دشنام دادن در این داخل است در این آیت که کدام پیشین گوی ها است همه آنها راست شده اند -
[۱۱۲] (بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ) کتاب اللّه و سنت رسول است که به قبول کردن آن از ذلت نجات می یابند ـ بعضی تفسیر حَبْلٍ مِنَ النَّاسِ را به جزیه کرده اند زیرا جزیه نیز ذلت است هان اگر مراد از ذلت ترس از قتل است آن به جزیه زایل می گردد ذلت صفت باطنی است و مسکنة وصف ظاهری است ودر این آیت قبایح دیگر آنها ذکر است -
[۱۱۳] از اینجا نوع دوم اهل علم را ذکر می کنند آنها نیز دارای ده صفات اند (لَيْسُوا سَوَاءً) یعنی در قبایح گذشته همه یکسان نیستند بلکه صاحبان دارای صفات خوب نیز در آنها اند (قَائِمَةٌ) این دارای دو معنی است معنی اول مستقیمة (قایم ایستاده به دین) معنی دوم در حالت ایستاده شدن نماز ادا کردن - (آنَاءَ اللَّيْلِ) در روز نیز نماز می خوانند ولی نماز شب (تهجد) بسیار فضیلت دارد -
[۱۱۴] (يُسَارِعُونَ) مسارعت اینرا می گویند که چیز مهم را مقدم می سازند به چیز غیرمهم و عجلت برعکس آن است به این سبب مسارعت صفت خوب است و عجلت صفت شیطان است و (وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ) یعنی به گروه مردم نیک تعلق می سازند از مجلس های بد نجات می یابند (يُؤْمِنُونَ) اینجا مراد از ایمان ایمان کامل است و کمال ایمان به دعوت حاصل می گردد -