وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۱۸۰﴾ لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ ﴿۱۸۱﴾ ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ ﴿۱۸۲﴾
و نه پندارند کسانی که بخل می ورزند در مال که داده است ایشان را اللّّه تعالی از فضل خود که این بهتر است برای ایشان ، بلکه این بد است برای ایشان ، زود در گردن ایشان انداخته میشود آن چیزی بخل ورزیده اند در آن در روز قیامت و خاص اللّه تعالی راست در آخر باقی ماندن (میراث) آسمان ها و زمین و اللّه تعالی به آنچه عمل که میکنید اگاه است ﴿۱۸۰﴾
به تحقیق شنید اللّه تعالی سخن کسانی را که گفتند هرآئينه اللّه تعالی محتاج است وما توانگریم جز این نیست که می نویسیم آنچه ایشان گفتند و کشتند ایشان پیغمبران را بدون هر جرم شرعی و بگوییم ما بچشید عذاب آتش سوزنده را ﴿۱۸۱﴾
این عذاب بدل آن عمل است که پیش فرستاده دستهای شان ، و هرآئينه اللّه تعالی نیست ستمگار بر بندگان ﴿۱۸۲﴾
[۱۸۰] این تنبیه برای منافقین بر بخل آنها است و تخویف اخروی است - بخل این است که در جاهای فرض و واجب خرچ نمی کنند و برای جهاد نیز خرچ نمی کنند (سَيُطَوَّقُونَ) تفسیر این در حدیث آمده است که این مال به شکل اژدهای کَل در می آید و در گردن آن انداخته می شود و دهن آنرا پاره می کند و می گوید من مال تو هستم و خزانه هستم (وَلِلَّهِ مِيرَاثُ) این دلیل است که وارث همه عالم اللّه تعالی است مراد از آن مالک آخری است که بر آن فنا نمی آید و اینکه جاهلان می گویند اللّه و نبی وارث این کلمه شرک است -
[۱۸۱] از این آیت باب دوم این حصه است الی آیت (۱۸۸) در این آیت سه قباحت اهل کتاب را ذکر می کند که از آن خود را نگهدارید (۱) بی ادبی اللّه تعالی (۲) انکار از رسول به بهانه های دروغ (۳) حق را کتمان کردن ، چون در آیت پیش بدی بخل کنندگان بیان شد و مقصد آن ترغیب بود که برای اللّه تعالی خرچ کنید پس آنها اعتراض کردند که آیا اللّه تعالی غریب است و ما ثروتمند هستیم؟ مردم دانا به طریق استفهام می گفتند و مردم جاهل عقیدتاً می گفتند (لَقَدْ سَمِعَ) در اینجا برای تنبیه شدید است (سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا) مراد از این کتابت است به ذریعه کراماً کاتبین -
[۱۸۲] دو سبب عذاب است یکی اعمال آنها و دوم عدل اللّه تعالی (عدم ظلم) است (بِظَلَّامٍ) سیغه مبالغه نیست بلکه به معنی ظلم است -