يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۲﴾

ائ مومنان: بی عزتی نشانی های (شعایر) اللّٰه تعالی را نه کنید و نه از ماه عزت را و نه از قربانی و نه از چهارپایان گردنبنددار ، و نه از قصد کنندگان خانه عزت که طلب می کنند فضل از پروردگار ایشان و رضامندی و چون برآمدید از احرام شکار کنید (اگر می خواهید) و به تعدی وادار نه کند بغض یک قوم از این سبب که منع کرده بود شمارا از مسجد حرام که از حد بگذرید ، و همکاری کنید با یکدیگر به نیکی و تقوی و همکاری نه کنید با یکدیگر در گناه و ظلم ، و بترسید از اللّٰه تعالی یقیناً اللّٰه تعالی سخت عذاب دهنده است ﴿۲﴾

[۲]در این آیت حکم آن چیزهای را ذکر می کند که تعلق آن با حرم کعبه باشد اگر مکان باشد یا زمان باشد یا چهارپایان باشند یا انسانان (که از آنها به نذور الهیه تعبیر شده می تواند) ودر این سه منهیات و سه مامورات است واین از عقود عقد دوم است (لَا تُحِلُّوا) احلال به خلاف حرمت کردن گفته می شود و حرمة دو نوع است یک نوع منهیات است که در ان احلال به معنی ارتکاب منهی عنه است و نوع دوم حرمت به معنی احترام و عزت است پس در این احلال به معنی بی احترامی و بی عزتی کردن است در این معنی دوم مراد است (شَعَائِرَ اللَّهِ) شعایر جمع شعیرة است هر آن چیزی که به آن چیز دیگر معلوم می گردد یعنی به علامت خاص و نشانی گفته می شود - باز برای هر دین و مسلک خاص خاص علامات است که به توسط آن آن دین و مردم آن دین معلوم می گردند مانند نشانی دین هندوها مندر (درمسال) و زنار به گردن کردن است و نشانی نصارا نگهداشتن صلیب و کلیسا وغیره است همچنین برای دین اسلام علامات خاص است مانند مساجد ، نمازها ، مناسک حج (صفا ، مروه، منی ، مزدلفه ، عرفات) قرآن کریم و دیگر عبادات شرعیه که این همه سبب تقرب اللّٰه تعالی است و مسلمانان به این اعمال معلوم می گردند پس بی عزتی کردن این شعایراللّٰه حرام است (الْقَلَائِدَ) این تخصیص بعد از تعمیم (عمومیت) است یعنی هدی عام است و قلاید آن حیواناتی اند که به گردن آنها علامتی اویزان کرده باشند و به حرم می برند یا روان می کنند بی حرمتی کردن آنها نیز حرام است (وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ) یعنی کسی که برای عمره یا حج قصد می کند منع کردن آن و بی حرمتی کردن آن حرام است و در این دو قول اهل علم است اول این که این لفظ به مشرکان نیز شامل است پس در آن نسخ (تخصیص) شده است از سبب آیت (فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ) قول دوم این است که مراد از این صرف موُمنان اند به این دلیل اکه رضواناً خاص است برای موُمنان ، قول دوم پسندیده است (اصْطَادُوا) امر برای اباحت است (وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ) این تعلق دارد بر آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ و عطف است با لاتحلوا مقصد این است که در واقعه حدیبیه مشرکان موُمنان را از مسجد حرام منع کردند پس در دل موُمنان برای کافران بسیار بغض و دشمنی پیدا شد پس وقتیکه که در سال هشتم هجرت مکه مکرمه فتح شد و بسیاری مشرکان ایمان آوردند پس آنها برای عمره و حج می آمدند پس شاید در دل موُمنان این خیال آمده باشد که چون آنها مارا از مسجد حرام در واقعه حدیبیه منع کرده بودند از این سبب ما نیز آنهارا از مسجد حرام منع می کنیم پس اللّٰه تعالی موُمنان را از کردن این اراده به این قول (وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ) منع کرد از دو وجهه وجه اول این بود که به ایمان آوردن آنها تمام گناهان آنها معاف شد پس به آنها بغض و کینه کردن حرام است - لا یجرمنکم ، از اجرام ماخوذ است یعنی برای کسب کردن جرم اماده کردن ، شنان ، به سخت بغض گفته می شود (وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ) اثم ترک کردن اوامر اللّٰه تعالی و عدوان ارتکاب منهیات است یا اثم آن گناهانی که تعلق دارد به حقوق اللّٰه تعالی و عدوان آن گناهانی که تعلق دارد به حقوقالعباد -