وَإِذَا سَمِعُوا ۲۵۶ المائدة

قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿۱۱۴﴾ قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ ﴿۱۱۵﴾

گفت عیسیٰ علیه السلام پسر مریم ائ اللّه تعالٰی پروردگار ما فرود آور بر ما خوانی از آسمان تا باشد برای ما عیدی برای اولین ما و آخرین ما و نشانه باشد از جانب تو و روزی ده ما را و تو بهترین روزی دهندگانی ﴿۱۱۴﴾
گفت اللّّه تعالٰی بدرستیکه من نازل کننده ام آنرا بر شما ، پس هرکه کفر کند بعد از این از شما پس من عذاب دهم او را عذابی که نه داده باشم چنین عذاب را برای هیچ یکی از مردمان ﴿۱۱۵﴾

[۱۱۴] و چون عیسی علیه السلام دانست که مقصد آنها صحیح است پس دعا کرد اشاره است به احتیاج او در این واقعه و همچنان از این اشکار گردید که انبیاء علیه السلام در معجزات به اللّه تعالٰی محتاج اند (اللَّهُمَّ رَبَّنَا) صفت الوهیت و ربوبیت هر دو را در وسیله ذکر کرده است برای تضرع بسیار (مَائِدَةً) کوفی ها میگویند در این معنی فاعلیت است یعنی دست های خورندگان را به خود مایل میکند و بصریان میگویند این به معنی مفعول است یعنی دست های خورندگان به او مایل میشوند - (عِيدًا) از عود ماخوذ است از سببی که او در هرسال دوباره (دو بار) می آید برای خوش کردن پس اینجاه معنی عرفی مراد است یا معنی لغوی مراد است (خوشی باربار) و این معنی پسندیده است و گفته شده که مایده به روز یکشنبه نازل شده بود از این سبب آنها در روز یکشنبه عید خود را تجلیل کردند ولی این قول خلاف حدیث صحیح است (مضمون آن اینست که یهود برای خود شان روز شنبه را و نصارا روز یکشنبه را مقرر کردند و اللّه تعالٰی برای ما هدایت کرد برای روز جمعه) پس اشکار گردید که در روز یکشنبه عید ساختن خلاف است از هدایت اللّه تعالی (لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا) حاضرین در آن زمانه و بعد از آنکه می آیند برای پسین ها از سبب عید است که آنها از این مائده خواهند خورد و آن باقی خواهند ماند یعنی یااللّه مائده را پایدار نگهدار (وَارْزُقْنَا) یعنی این مائده را برای ما رزق بگردان -
[۱۱۵] دراین آیت ذکر اجابت دعای عیسیٰ علیه السلام است با ذکر ادب به طریقه تخویف (فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا ) در این اشاره است که قومی معجزه طلب کنند و به آنها نصیحت نیز شود با وجود آن از معجزه انکار یا بی ادبی میکنند پس آنها مستحق عذاب شدیدی اند -
فایده: در نزول مائده اختلاف است از حسن بصری و مجاهد ابن جریر و ابن کثیر به حدیث صحیح نقل کرده اند که چون آنها این تخویف سخت را شنیدند پس آنها مطالبه را ترک کردند و مائده نازل نشد و تقویت این قول به این وجه شده میتواند که نزول مائده در نصارا مشهور نیست و نه در کتاب آنها موجود است - قول دوم از جمهور اهل علم است که مائده نازل شده است و ابن جریر این قول را پسند کرده است به این دلیل که اللّه تعالی وعده کرد که (إِنِّي مُنَزِّلُهَا) و اللّه تعالٰی وعده خود را کامل میسازد و به این بسیار اثار سلف دلالت میکند که یکی آنرا ترمذی به سند مرفوع نقل کرده است (در کتاب التفسیر) که نازل شده است مائده از آسمان گوشت و نان و به آنها امر شده بود که خیانت نکنند و برای فردا ذخیره نکنید پس ایشان خیانت کردند و ذخیره کردند و برای فردا گذاشتن را شروع کردند پس چهره هایشان به مانند شادی ها و خنزیر ها گردید و کسانی که در قول اولی گفته اند که در کتاب نصارا نیست جواب اینست که در این واقعه مسخ اجداد آنها ذکر شده از این سبب ایشان این واقعه را پنهان کرده اند - و در کتاب های خود نه نوشته اند -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>