قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿۱۵۸﴾ وَمِنْ قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ ﴿۱۵۹﴾ وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿۱۶۰﴾

بگو ائ همه مردمان هرآئینه من رسول اللّه تعالٰی ام بسوی همه شما (و بیان میکنم) که اللّه تعالٰی او ذاتیست که اوراست پادشاهی آسمانها و زمین نیست سزاوار بندگی غیر او زنده میکند و می میراند پس ایمان آرید به اللّه تعالٰی و رسول او که نبی امی است او که ایمان دارد به اللّه تعالٰی و به احکام او و پیروی کنید او را تا شما راه یابید ﴿۱۵۸﴾
و از قوم موسیٰ علیه السلام یک گروهی است که بیان میکند حق را و به حق فیصله میکنند ﴿۱۵۹﴾
و تقسیم ساختیم ایشان را دوازده خانواده گروه و وحی فرستادیم بسوی موسیٰ علیه السلام وقتیکه آب خواستند از او قوم او که بزن به عصای خود سنگ را پس روان شد از آن دوازده چشمه بدرستیکه دانستند هر گروه آبخور خود را وسایبان ساختیم بر ایشان ابر را و فرستادیم بر ایشان ترنجبین و بودنه را (گفتیم ما) بخورید از مزه دار آنچه داده ایم شما را و ظلم نکردند بر ما و لیکن بر خود ظلم میکردند ﴿۱۶۰﴾

[۱۵۸] چون صفات نبی کریم صل اللّه و علیه وسلم ذکر شد پس حالا ذکر میکند دعوت عامه او را با ذکر کردن مقصد رسالت که او توحید است و امر است به ایمان و پیروی او برای حصول هدایت و در این آیت بیان عموم رسالت پیغمبر آخرین است برای یهود و نصارا وغیره و همه انسانها الی قیامت و چنین در آیت (۲۰) سوره العمران و آیت (۱۹) سوره انعام است با (الَّذِي) بیان آن مسئله توحید است که با همراه او این نبی صل اللّه وعلیه وسلم فرستاده شده بود اول توحید ربوبیت دوم توحید الوهیت است (يُؤْمِنُ بِاللَّهِ) این دلیل بر این سخن است که پیغمبر نیز مکلف است بر احکام اللّه تعالٰی و همچنین عقیده این نبی نیز موافق به دعوت خودش است -
[۱۵۹] در این آیت اشاره است که در بنی اسرائیل همچنین مردمانی هستند که پیرو نبی آخرین هستند ایشان در زمانه موسیٰ علیه السلام بودند و همچنین در زمانه نبی اخرالزمان نیز بودند -
[۱۶۰] چون عموم رسالت نبی آخرین و دعوت او ذکر شد پس حالا بر بنی اسرائیل تذکیر بالنعم و النقم را ذکر میکند برای ترغیب و تخویف الی آیت (۱۶۸) پس در این آیت تذکیر برای بنی اسرائیل به چهار انعامات است - انعام اول تقسیم کردن ایشان به دوازده جماعت بود برای تنظیم - انعام دوم بیرون آوردن آب از سنگ سوم سایه کردن ابر انعام چهارم من و سلویٰ (فَانْبَجَسَتْ) انبجاس به معنی اندک اندک برآمدن آب است و انفجار به معنی برآمدن آب زیاد است پس اول آب اندک اندک می برآمد باز زیاد شد و ذکر این انعامات در آیت های (۶۰،۵۷) سوره بقره گذشته است (اثْنَتَيْ عَشْرَةَ) حال است و (أَسْبَاطًا) بدل است از حال و (أُمَمًا) صفت اسباط است -
فایده: در سوره بقره مقصد تفصیل انعامات بود پس برای کمال انعام در آنجا انفجار را ذکر کرد و در اینجا انبجاس ذکر شد -