يَعْتَذِرُونَ ۴۸۳ يونس

وَلَا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِنَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۰۶﴾ وَإِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۱۰۷﴾

و مگو یامدد کن بجز از اللّه تعالٰی برای کسی که نه نفع رسانده میتواند تو را و نه ضرر رسانده میتواند تورا پس اگر بکنی این کار را پس بدرستیکه تو آنگاه از ظالمانی ﴿ ۱۰۶ ﴾
و اگر برساند به تو اللّه تعالٰی رنجی پس نیست هیچ کسی بردارنده آنرا بجز اللّه تعالٰی و اگر اراده کند در حق تو خیری پس نیست هیچ کسی دفع کننده مر فضل او را میرساند اللّه تعالٰی (این خیر و شر را) به هر که خواهد از بندگان خود و اللّه تعالٰی آمرزنده است مهربان است ﴿ ۱۰۷ ﴾

[۱۰۶] در این آیت رد شرک فی الدعا است و این یک نوع از شرک فی العبادت است که بجز از اللّه تعالٰی هیچ مخلوق سزاوار خواندن و خواستن حاجت نیست از سببی که مخلوق صاحب اختیار نفع و ضرر نیست ودر این آیت ظالم گفته شده است به کسی که بجز از اللّه تعالٰی به دیگری یا مدد میگوید - و خطاب به نبی صل اللّه وعلیه وسلم است و مراد از آن انسان های عام است -
[۱۰۷] این مانند علت برای آیت پیش است که لایق خواندن کسی دیگری از سببی نیست که دور کردن ضرر یا رساندن خیر صرف صفت اللّه تعالٰی است ودر این آیت رد بر شرک فی التصرف است (لِفَضْلِهِ) در این به آن اشاره است که اراده خیر از جانب اللّه تعالٰی این نیز فضل است و خیر دادن فضل دوم است - (يُصِيبُ بِهِ) در این اشاره است که تقسیم فضل اللّه تعالٰی به مشیت اللّه تعالٰی است پس اگر از کسی فضل بسته شود از سبب قدرت غیراللّه نیست بلکه به مشیت اللّه تعالٰی است ، بِهِ ، ضمیر صرف به فضل راجع است یا به ضرر و فضل به هر یکی راجع است - (سوال) با ضرر مس را ذکر کرده است و با خیر اراده؟ جواب (۱) این ذکر به طریقه اکتفاء است یعنی با مس اراده نیز مراد است و با اراده مس نیز مراد است لیکن ذکر یکی را کرد و دیگری را خذف کرد - جواب (۲) با انسان که ضرر معمولی برسد بسیار فریاد میکند و اظهار خیر را وقتی میکند که بسیار باشد و چنین در آیت (۱۷) سوره انعام است لیکن در این سوره برای ذایل کردن شک تفصیل ضروری بود از این سبب در جانب خیر اراده و فضل را ذکر کرد و در سوره انعام ذکر کردن دلایل مقصد بود در آنجا اختصار نیز کافی است -

<< صفحه بعد صفحه قبل >>