قَالَ هَلْ عَلِمْتُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنْتُمْ جَاهِلُونَ ﴿۸۹﴾ قَالُوا أَإِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ قَالَ أَنَا يُوسُفُ وَهَذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ﴿۹۰﴾ قَالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِنْ كُنَّا لَخَاطِئِينَ ﴿۹۱﴾

گفت آیا به یاد دارید آنچه کردید به یوسف علیه السلام و به برادر او وقتیکه شما نادان بودید ﴿ ۸۹ ﴾
گفتند آیا تو یوسفی گفت من یوسفم و این برادر من است هرآئینه اللّه تعالٰی احسان کرده است بر ما هرآئينه هر که تقویٰ اختیار کرد و صبر کرد اللّه تعالٰی ضایع نمیکند مزد نیکوکاران را ﴿ ۹۰ ﴾
گفتند قسم بر اللّه تعالٰی هرآئینه برگزیده تو را اللّه تعالی بر ما و بدرستیکه ما هستیم خطا کنندگان ﴿ ۹۱ ﴾

[۸۹] (هَلْ عَلِمْتُمْ) پرسان کردن مراد نیست بلکه مقصد عظمت و تقبیح این عمل است که آنها به یوسف علیه السلام و به برادر او کرده بودند در این آیت تعارف یوسف علیه السلام به برادرهای ایشان و نسبت جهل به آنهاست به سبب حسد و ظلم کردن به یوسف علیه السلام و برادر او - و این دلیل است که برادران یوسف علیه السلام پیغمبران نبودند از سببی که نبی پیش از نبوت نیز از جهل معصوم می باشد -
[۹۰] در این آیت اشاره به این سخن است که صبر و تقویٰ سبب نجات و رفع درجات است و این هر دو اسباب احسان است (أَإِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ) سوال: در استفهام تاکید و یقین جمع نمی شود در اینجا همزه استفهامی و انَّ و لام برای تاکید است؟ جواب: این جمع کردن دو حالت است یعنی اول ایشان در شک بودند پس زود یقین کردند (قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا) مزاد از آن توفیق صبر در مصیبت هاست باز جمع کردن هر دو برادر است و همچنین نجات دادن هر دو از حسد و آن کارهای که برادران میکردند است -
[۹۱] اقرار ایشان بر برگزیدن یوسف علیه السلام دلیل برعدم نبوت ایشان است (وَإِنْ كُنَّا لَخَاطِئِينَ) این دلالت میکند اطلاق خطا گاه گاهی به گناه کبیره نیز میشود - و در ضمن این اقرار لب معاف کردن موجود است و خازن در بین خاطی و مخطی فرق را ذکر کرده است که اولی در گناه عمدی استعمال میگردد و مخطی در خطا مستعمل است -