وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ ﴿۶﴾ وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَى بَلَدٍ لَمْ تَكُونُوا بَالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ ﴿۷﴾ وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۸﴾ وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۹﴾ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَكُمْ مِنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ ﴿۱۰﴾

و شما را در آن زینتی است وقتیکه که بر میگردانید و وقتیکه صبح به صحرا می برید ﴿۶﴾
و بر میدارند بارهای گران شما را بسوی شهریکه که نیستید شما رسنده به آن مگر به مشقت جانها هرآئينه پروردگار شما شفقت کننده مهربان است ﴿۷﴾
و آفریده است اسپانرا و استرانرا و خرانرا تاسوار شوید بر آن و برای آرایش و می آفریند آنچه نمی دانید ﴿۸﴾
و بر عهده اللّه تعالٰی است (بیان کردن) راه راست و بعضی راه های کج است و اگر اللّه تعالٰی می خواست البته هدایت میکرد شما را همه یکجا ﴿۹﴾
و اللّّه تعالٰی اوست خاص آن ذاتی که فرود می آورد از آسمان آب را برای شما از آن اشامیدنی است و از آن درختان بوجود می آید که در آن میچرانید ﴿۱۰﴾

[۶] این دلیل عقلی چهارم است و مراد اینست که وقتیکه چهارپایان را به صحرا می برید و وقتیکه باز میگردانید مقبول معلوم میشود و وقتیکه پس آورده میشوند که از خوراک و آب سیر میباشند زینت در آنها بیشتر میباشد از این سبب (تُرِيحُونَ) را پیش ذکر کرده است -
[۷] این دلیل عقلی پنجم است و در این ذکر بردن بارها است بر چهارپایان برای دفع مشقت از انسان از این اختتام آیت را به (لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ) کرد -
[۸] این دلیل ششم است و در این سه اقسام حیوانات و دو فایده بزرگ آن ذکر شده است یک سواری کردن و دوم زینت کردن ،‌ این دلیل است بر اینکه زینت ساختن با اشیاء دنیا در تحت حدود شرعی جایز است در این خوردن را ذکر نکرده است از سببی که خوردن خر و قاطر بالاتفاق حرام است و اسپ ها از سبب اختلاف احادیث در باره خوردن آن اختلاف اهل علم است و راجح اینست که حلال است و در (مَا لَا تَعْلَمُونَ) اشاره است به آن حشرات و زنده جانی که در خشکی و دریاب ها است و همه مخلوق ایشان را نمی شناسند - پس در این دلیل است برنفی علم کلی از همه مخلوق (لِتَرْكَبُوهَا) چون رکوب گاه گاهی مبیاشد و زینت همیشه میباشد بر این وجه اولی را به صیغه فعل و دومی را به صیغه مصدر ذکر کرد -
[۹] در این آیت تنبیه به فایده دلایل است که آن بیان کردن راه حق است ولی باز هم اشاره است که هدایت به مشیت اللّه تعالٰی است نه تنها در دلایل (وَمِنْهَا جَائِرٌ) معنی آن اینست که بعضی راه ها کج از حق است و معنی دوم اینست که بعضی مردمان از راه حق کج روان هستند -
[۱۰] این دلیل هفتم است و در این اشاره است که آب باران اکثر برای نوشیدن استعمال میگردد مانند آیت های (۴۹،۴۸) سوره فرقان و بعضی مردم آب زمین را (ماءالبحر) بعد از تصفیه کردن استعمال میکنند -