وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدْتُمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿۹۱﴾ وَلَا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿۹۲﴾

و بجا آرید عهد اللّه تعالٰی را چون عهد بسته اید و مشکنید عهد را بعد از محکم کردن آنها و هرآئينه ساخته اید اللّه تعالٰی را برخویش ضامن هرآئينه اللّه تعالٰی میداند آنچه میکنید ﴿۹۱﴾
و مباشید مانند زنی که گسست رشته خود را بعد از استواری پاره پاره میگردانید قسم های خود را بی کاره در خانواده خود به سبب آنکه است یک گروهی بسیار با منفعت از گروه دیگر جز این نیست که می ازماید شما را اللّه تعالٰی به آن و البته بیان کند برای شما روز قیامت آنچه که در آن اختلاف میکنید ﴿۹۲﴾

[۹۱] چون در آیت گذشته عهد اللّه تعالٰی ذکر شد در این آیت ترغیب بر وفا کردن بر عهد است و منع کردن از نقض عهد است در (وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا) اشاره است که در وقت قسم کردن و عهد کردن نام اللّه تعالٰی ذکر میشود (وَأَوْفُوا) قرطبی گفته است که این معطوف بر معنی ماقبل است یعنی اللّه تعالٰی برای شما آوامر و نواحی را فرستاده است و امر به ایفاء عهود کرده است (بِعَهْدِ اللَّهِ) این لفظ عام است به هر آن عهد که با همراه اللّه تعالٰی و رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم بسته شده باشد (که آن در قرآن و حدیث است) یا عهود و عقود که در میان بندگان باشد به این همه شامل است - لیکن مراد از عهود اول عمل کردن بر قرآن و حدیث و بر توحید و سنت وفا کردن است از این سبب در اینجا عهداللّه گفته است و در عهد لفظ اشهد می باشد و او به معنی یمین (قسم) است از این سبب الایمان گفت و باز تاکید این عهد ها با فرستادن قرآن و رسول شده است از این سبب (تَوْكِيدِهَا) گفت و چون هر دعویٰ کننده ایمان ضمانت اللّه تعالٰی را در وقت عهد ذکر میکند از این وجه (وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ) را فرمود -
[۹۲] در این آیت منع از نقض عهد است به طریقه مثال ذکر کرده است و این عطف بر ولاتنقضوالایمان است حاصل مثال اینست که یک زن باشد و تکه می بافد و دیوانه نیز میباشد زیرا که تارهای بافته شده را دوباره می گسلد و پاره میکند عهد شکننده مانند این است پس اشکار شد که شکننده عهد اللّه تعالٰی مانند این زن بدون عقل و بدون شعور است و برای خود نقصان می رساند (تَتَّخِذُونَ) در این همزه استفهام برای دادن تنبیه پنهان است (دَخَلًا بَيْنَكُمْ) به معنی فریب دادن است یعنی سبب الدخل ، یا دَخَلَا به معنی فاسد (بی کاره) است و سبب نقض عهد را ذکر کرده است (أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ) یعنی به مشرکان و کافران و بدعتیان می بیند ایشان برایش ثروتمند اشکار میگردد درآمد ایشانرا بسیار می بیند پس از سبب حرص دنیا عهد توحید و طریقه سنت را ترک میکند - (إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ) با این جمله جواب میدهد که اللّه تعالٰی برای مشرکان و مردمان بدون دین ثروت و درآمد بسیار میدهد از سببی که به توسط آن ابتلاء و ازمایش مومنان را میکند (تَخْتَلِفُونَ) اشاره است که نقض عهد سبب اختلاف است -