ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۱۹﴾ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۰﴾ شَاكِرًا لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۱۲۱﴾وَآتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۱۲۲﴾ ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۳﴾

باز هرآئينه پروردگار تو برای کسانیکه میکنند کار بد به نادانی باز توبه کردند بعد از آن و عمل کردند برابر سنت هرآئينه پروردگار تو بعد از این آمرزنده مهربان است ﴿۱۱۹﴾
هرآئينه ابراهیم علیه السلام بود پیشوا (بیان کننده دین) مطیع اللّه تعالٰی را و موحد محکم بود و نبود از مشرکان ﴿۱۲۰﴾
سپاس گذار بر نعمت های اللّه تعالٰی برگزید او را و هدایت کردش بسوی راه راست ﴿۱۲۱﴾
و دادیم او را د دنیا زندگی نیکو و هرآينه او در آخرت از شایسته گان است ﴿۱۲۲﴾
بعد از آن وحی فرستادیم بسوی تو که پیروی کن ملت ابراهیم علیه السلام را که موحد محکم بود و نبود از مشرکان ﴿۱۲۳﴾

[۱۱۹] در این آیت ترغیب به توبه کنندگان است (عَمِلُوا السُّوءَ) به هرگناه شامل است و (بِجَهَالَةٍ) اشاره است که هرگناه کنننده در وقت گناه جاهل است یعنی در این وقت از عاقبت گناه ناخبر میباشد (مِنْ بَعْدِهَا) ضمیر با تاویل خصلت به توبه و اصلاح راجع است - در این اشاره است که با توبه عمل صالح یکجا باشد مغفرت و رحمت هر دو حاصل میگردد -
[۱۲۲،۱۲۱،۱۲۰] در این دلیل نقلی را از ابراهیم علیه السلام نقل میکند برای رد بر همه مشرکان و تخصیص ابراهیم علیه السلام را به سببی کرد که پدرکلان مشرکان مکه بود و یهود و نصارا و همچنان مشرکان مکه دعویٰ میکردند که ما بر ملت ابراهیم علیه السلام هستیم پس به ذکر ابراهیم علیه السلام بر ایشان رد کرد که او مشرک نبود باز در این آیت پنج اوصاف ابراهیم علیه السلام را ذکر کرده است (۱) امة(۲) قانت (۳) حنیف (۴) لم یک من المشرکین (۵) شاکراً لانعمه مراد از امت اینست که تنها مانند امت محکم بود - یا اینکه تعلیم دهنده خیر بود یا اینکه امام بود - و باز پنج احوال ابراهیم علیه السلام است (۱) اجتباه (۲) هداه مراد اینست که طریقه دعوت به صراط المستقیم یا دلایل را برایش آموخته بودیم (۳) اتیناه فی الدنیا حسنة مراد اینست که انبیاء بعد از این همه در اولاد او فرستاده شدند ، یا اینکه ذکر نیک و ستایش او در مردم بعدی باقی ماند - و (۴) إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ و حال پنجم در آیت بعدی است -
[۱۲۳] پیروی ملت ابراهیمی در اعلان برائت از معبودان باطله و از تمام مشرکان و در اکثر احکام فروعیه نیز است -