وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا ﴿۱۴﴾ هَؤُلَاءِ قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لَوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿۱۵﴾ وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرْفَقًا ﴿۱۶﴾

و استوار ساختیم دل های ایشان را چون ایستادند پس گفتند پروردگار ما همین پروردگار آسمانها و زمین است هرگز نخوانیم بجز اللّه تعالٰی مددگار دیگری را هرآئينه گفته باشیم آنگاه سخن از حد گذشته ﴿۱۴﴾
اینها قوم ما هستند که گرفته اند بجز از اللّه تعالٰی مددگاران دیگر چرا نمی آرند بر این دلیل اشکار پس کیست ظالم تر از کسی که بربست بر اللّه تعالٰی دروغ را ﴿۱۵﴾
و چون یکسو شوید از آنها و از آنچه میپرستند ایشان به جز اللّه تعالٰی پس پناه گیرید به غار تا بسیار وسیع دهد شما را پروردگار شما از رحمت خود و سهل سازد برای شما از این کار شما منفعت بسیار را ﴿۱۶﴾

[۱۴] در این آیت احتیاج آنها به اللّه تعالٰی در ربط قلب ذکر شده است - و ربط قلب حالت قوت صبر است که در هنگام مصیبت های سخت معلوم میگردد و این یک کرامت از جانب اللّه تعالٰی برای بندگان صالحین میباشد مانند در آیت (۱۰) سوره قصص ، و در مقابل آن ختم قلب است که برای عنادیان مقام آخری است (قَامُوا) پادشاه مشرک بود چون از ایشان خبر شد ایشان را به خود حاضر کرد و از ایشان یک چند سوال به ترتیب کرد - سوال اول: پروردگار شما کیست؟ ایشان جواب دادند (رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ) سوال دوم: بجز از این پروردگار کسی دیگری حق دار خواندن و مددکردن است؟ ایشان جواب دادند (لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا) در اول توحید ربوبیت است و در دوم توحید الوهیت است - سوال سوم: اگر کسی بجز از اللّه تعالٰی از کسی دیگری حاجت میخواهد حکم آن چیست؟ ایشان جواب دادند (لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا) شطط از حد تجاوز کردن ، به باطل و دروغ شطط گفته میشود -
[۱۵] این نیز در بیان آنها داخل است یعنی سوال چهارم است - که شما چرا مخالفت کلان های تان را میکنید؟ایشان جواب دادند (لَوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ) یعنی کلان ها بر دلیل الوهیت غیراللّه دلیل پیش کنند - سوال پنجم: اگر پیروی کلان ها را بدون دلیل کنید چه جرم است؟‌ جواب اینست (فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا) یعنی این بسیار ظلم بزرگ است - از این ظلم بزرگ چه شده میتواند -
[۱۶] چون پادشاه برای ایشان مهلت داد ایشان از پدران و خویشاوندان خود جدا شدند و دانستند که پادشاه ما را بر دین خود میگرداند - یا ما را سنگ باران میکند چنانچه در آیت (۲۰) این ذکر شده است پس ایشان برای نجات دادن دین خود مشوره برای هجرت کردند به غار (وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ) را از سببی گفتند که جدا شدن از قوم برای مقصد دنیا نبود بلکه از سبب توحید بود - و در این آیت اشاره است که برای مهاجر بر رحمت اللّه تعالٰی توکل بکار است - و مراد از رحمت نجات یافتن از قوم است مانند که چنین شده بود در غار ثور در هنگام هجرت نبی صل اللّه وعلیه وسلم - در (وَيُهَيِّئْ لَكُمْ) اشاره است که بعد از تکالیف اللّه تعالٰی آسانی و آرام می آورد -