حَتَّى إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا ﴿۹۳﴾ قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا ﴿۹۴﴾ قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا ﴿۹۵﴾ آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا ﴿۹۶﴾

تا چون رسید در میان دو کوه یافت در نزدیک آن قومی که قریب نبودند که بفهمند سخنی را ﴿۹۳﴾
ایشان گفتند (به واسطه ترجمان) ائ ذوالقرنین هرآئينه یاجوج و ماجوج فساد کنندگانند در این ملک پس آیا جمع کنیم برای تو مزدی برای اینکه بسازی میان ما و ایشان دیواری ﴿۹۴﴾
گفت آنچه قدرت داده است مرا از سبب آن پروردگار من بهتر است پس مدد کنید مرا به قوت (مردمان)‌ که بسازم میان شما و میان ایشان دیواری ﴿۹۵﴾
بیارید به من قطعه های (ساخته شده) آهن تا آنکه برایر ساخت در میان قله های کوه او گفت خوب بدمید تا آنکه گردانید آن دیوار را مانند آتش گفت بیارید به من تا بریزم بر آن مس (گداخته شده)‌ ﴿۹۶﴾

[۹۳] مراد از (السَّدَّيْنِ) دو کوه است و به این نام از سببی مسمیٰ شده اند که آنها نیز برای مانع شدن یاجوج و ماجوج دیوار های قدرتی اند صرف میان ایشان خالی بود - این قوم به زبان ذوالقرنین نمی فهمیدند این دلیل است که ذوالقرنین بر هرچیز علم نداشت پس چگونه با اللّه تعالٰی شریک شده میتواند - (قَوْمًا) این قوم ها دو نوع بودند یکی بر مشرق بحر خذر که به آنها کاسپین گفته میشد و به نوع دیگر کولشی گفته میشد که نزدیک به کاکیشیا بود -
[۹۴] (يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ) دو قوم از اولاده یافث بن نوح علیه السلام اند و در اولاده یافث ترک ، صقلاب ، چین وغیره نیز داخل است ، و این همه مبادی فساد اند لیکن فساد یاجوج و ماجوج از ایشان بیشتر است و به اصطلاح یورپ برای ایشان گاگ لیگاگ گفته میشود و در باره آنها احادیث صحیحه نیز آمده است و آمدن آنها از علامات قریبی قیامت است و چون ایشان از دیوار برآیند شده میتواند که چین و روس وغیره همه مفسدان در همراهی ایشان خواهند بود از سببی که این همه در نسبت شریک اند و در همه عالم بجز از حجاز مقدس فساد را پخش خواهند کرد (فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا) در این اشاره است که برای رعیت بکار است برای مفاد اجتماعی از پادشاه کمک بخواهند -
[۹۵] در آیت اشاره است که پادشاه صالح بلا ضرورت از رعیت اموال نمی گیرد از سببی که در این تخریب رعیت است هان طلب کردن معونت بدنی مطابق ضرورت جایز است (سَدًّا) مطلق به دیوار گفته میشود - و ردم به آن دیواری گفته میشود که اجزای آن با یکدیگر متصل کرده شوند که خوب استوار شود و در ساختن این دیوار اشاره است که بر پادشاه لازم است که حفاظت رعیت خودرا کند و از مملکت سد باب مفسدان را کند و در مملکت خود امن بیاورد -
[۹۶] بلاک های آهن ساخت - آنها را بر یک دیگری به این طریقه سوار کرد که با قله های کوه دیوار برابر شد - پس مس را گداخت و این آهن ها را با آتش خوب سرخ کرد و مس گداخته شده را در درز های آن انداخت چون دیوار سرد شد همه مس در بین آن منجمد شد و دیوار محکم ساخته شد - مورخین نوشته اند که نزدیک کاکیشیا در وادی داریال یک دیوار کهنه است و به آن سدَّ حدیدی گفته میشود ابن جریر واقعات بعضی پادشاهان را ذکر کرده است که ایشان برای تفتیش آن مردمان فرستاده بودند و آنها دیده اند -