قَالَ أَلَمْ ۷۳۴ طٰهٰ
فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ يَا مُوسَى ﴿۱۱﴾ إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى ﴿۱۲﴾ وَأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَى ﴿۱۳﴾ إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي ﴿۱۴﴾ إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَى ﴿۱۵﴾ فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنْهَا مَنْ لَا يُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَى ﴿۱۶﴾
پس چون بیامد نزدش آواز داده شد که ائ موسیٰ ﴿۱۱﴾
هرآئينه من پروردگار تو ام پس بکش نعلین خود را زیرا تو در دامنه کوهی هستی که پاک است نامش طوٰی است ﴿۱۲﴾
و من برگزیده ام ترا پس بشنو آنچه به تو وحی کرده میشود ﴿۱۳﴾
هرآئينه من هستم اللّه نیست سزاوار پرستش غیر من پس بندگی را خاص کن برای من و برپادار نماز را برای یادکردن من ﴿۱۴﴾
هرآئينه قیامت آمدنی است میخواهم پنهان دارم آنرا تا عوض داده شود هر نفس را به آنچه عمل کرده است ﴿۱۵﴾
پس نگرداند ترا از این کسیکه ایمان نمی آورد به آن و پیروی کرد خواهش خود را پس هلاک میشود ﴿۱۶﴾
[۱۱] مراد از این است که از طرف درخت آواز داده شد چنین در سوره قصص نیز آمده است -
[۱۲] این تفصیل نداء است در این اول تعین منادی است و بیان ادب است که کفش های خود را بکش اگر در آن کفش ها نجاست باشد کشیدن آن ضروری است و اگر در آن نجاست نباشد کشیدن آن ادب است (طُوًى) این نام آن میدان پاک است که در آن برکات جمع شده است -
[۱۳] در این آیت ذکر رسالت موسیٰ علیه السلام است و باز حکم است برای شنیدن وحی - مراد از اخترتک برگزیدن و منتخب کردن برای رسالت است اشاره است که رسول از مخلوقات دیگر برگزیده میباشد (فَاسْتَمِعْ) اشاره است که مسئولیت اول رسول برای وحی به توجه کامل گوش نهادن است -
[۱۴] دراین آیت سه اجزاء وحی را ذکر کرده است - جزء اول مسئله توحید ، جزء دوم امر کردن به عبادت برای عمل توحید ، و جزء سوم حکم کردن خاص برای نماز است یعنی توحید الوهیت و توحید عبودیت و توحید حکم (أَقِمِ الصَّلَاةَ) در این ذکر ادب است برای دعوت کننده حق که احتمام نماز و مشغولیت در ذکر الهی است و در (لِذِكْرِي) بسیار معنی است اول اینکه مراد از ذکر توحید است یعنی نماز بخوان برای استوار شدن بر توحید ، معنی دوم یاد کردن اللّه تعالٰی در نماز و معنی سوم این است اگر گاهی نماز فراموش شود یا خوابیده بمانی از نماز پس وقتیکه نماز یاد شود پس در همان وقت نماز را ادا کن - و در حدیث صحیح نیز این مضمون است - پس در این دلیل است که کسی قضا نماز ها را برای جمعه آخری رمضان به تعویق می اندازد و برای آن قضای عمری میگویند این خلاف کردن است از این آیت و از حدیث صحیح -
[۱۵] در این آیت جزء چهارم وحی است که آن آمدن قیامت است از سببی که توحید و ایمان بر آخرت هر دو اصل اصول ایمان اند (أَكَادُ أُخْفِيهَا) دو معنی آن است معنی اول این است که نزدیک است که اشکار کنم قیامت را ، معنی دوم این است که میخواهم پنهان داشتن علم قیامت را از مخلوق زیرا که اخفاء درلغت عرب از اضداد است یعنی برای اشکار بودن و پنهان بودن هر دو استعمال میگردد (لِتُجْزَى) به معنی اول تعلق دارد با أُخْفِيهَا و به معنی دوم تعلق دارد با آتِيَةٌ -
[۱۶] در این آیت تشجیع است به موسیٰ علیه السلام به محکم شدن بر این وحی و به بیان کردن آن و مانند این در آیت (۸۷) سوره قصص نیز ذکر است و این دو صفت (۱) عدم ایمان به آخرت (۲) و اتباع خواهش بنیاد برای تمام خبایث است - و در این اشاره به فرعون است لیکن صفات را ذکر کرد برای اینکه عام شود (فَتَرْدَى) در اصل از بالا به پائین افتادن را میگویند مراد از آن هلاکت است و اشاره است که ترک کردن دعوت سبب ذلت است در دنیا و سبب جهنم در عقبیٰ است -