اقْتَرَبَ ۷۹۱ الحج
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ ﴿۳﴾ كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ ﴿۴﴾
و بعضی مردم کسانی اند که جدال میکنند در باره توحید اللّه تعالٰی بغیر علم و روان است بر پشت هر شیطان سرکش ﴿۳﴾
مقرر شده است در باره کسی که کسی پیروی کند او را پس هرآئينه او گمراه می کند آنرا و میخواند او را بسوی عذاب آتش گرم ﴿۴﴾
[۳] این زجر برای منکرین توحید و قیامت است که جدال میکنند به سبب تقلید کور از سببی که فرموده است (وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ) مراد از شیطان انسی و جنی هردو اند و مفسر ابن کثیر گفته است که این حال بدعتیان گمراهان است که از حق اشکارا روی میگردانند و پیروی باطل را میکنند ترک میکنند آنچه را که نازل کرده است اللّه تعالٰی بر رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم و پیروی کلان های گمراه را می کنند که میخوانند به بدعات به خواهشات و آرای خود -
[۴] نسبت گمراه کردن به شیطان به سبب وسوسه او است (كُتِبَ) این کتابت تقدیری مراد است یا به معنی لزوم است یعنی پیروی کردن آن مستلزم گمراهی است (تَوَلَّاهُ) پیروی و تقلید اورا میکند (ابن کثیر) -