اقْتَرَبَ ۷۹۳ الحج
وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ ﴿۷﴾ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُنِيرٍ ﴿۸﴾ ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَنُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَذَابَ الْحَرِيقِ ﴿۹﴾
و هرآئينه قیامت آمدنی است نیست شک در آن و هرآئينه اللّه تعالٰی زنده میگرداند آنهای را که در قبور اند ﴿۷﴾
و بعضی از مردمان آنست که مجادله میکنند در توحید اللّه تعالٰی بدون علم و بدون هدایت و بدون کتاب روشن ﴿۸﴾
میگرداند پهلوی خود را تا که گمراه کند مردم دیگر را از راه اللّه تعالٰی برای اوست در دنیا رسوائی و می چشانیم او را بروز قیامت عذاب آتش سوزنده ﴿۹﴾
[۸] در این آیت زجر است به جدال کردن اهل علم عنادیان با حق و مراد از جدال فی اللّه جدال کردن در توحید اللّه تعالٰی است و در باره زنده گردانیدن دوباره - مراد از (عِلْمٍ) علم استعدادی عقلی است مراد از (هُدًى) علم نقلی از اهل هدایت است مراد از (كِتَابٍ مُنِيرٍ) کتاب وحی است از سببی که روشنی زیاده در کتاب اللّه است - یعنی سه نوع دلیل نزدش نیست یعنی اگر چه عالم است لیکن جدال را در حق بدون دلیل میکند -
[۹] (عِطْفِهِ) به یک پهلو گفته میشود یعنی پهلو میگرداند از شنیدن حق تا مقلدین خود را گمراه کند مانند که در سوره انعام (۲۶) است مفسر قرطبی از عبداللّه ابن عباس رضی اللّه عنهما روایت کرده است که این (مذکور در این آیت) هر بدعتی است در (نُذِيقُهُ) اشاره است که احساس گرم شدن و سوزش را کرده میتواند مست نمی باشد - در این دو جمله اخیر تخویف دنیوی و اخروی است -