وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ يَوْمًا عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ ﴿۴۷﴾ وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ أَمْلَيْتُ لَهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَيَّ الْمَصِيرُ ﴿۴۸﴾ قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ ﴿۴۹﴾ فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿۵۰﴾ وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ﴿۵۱﴾
و میخواهند از تو به عجلت عذاب را و هرگز خلاف نمیکند اللّه تعالٰی وعده خود را و هرآئينه یک روز نزد رب تو مانند هزار سال است از آنچه می شمارید ﴿۴۷﴾
و بسی از قریه مهلت دادم آنرا و در حالیکه ظالم اند سپس گرفتم او را و خاص بسوی من باز گشتن است ﴿۴۸﴾
بگو ائ مردم جز این نیست که من برای شما ترساننده آشکارم ﴿۴۹﴾
پس کسانیکه ایمان آوردند و اعمال کردند به متابعت سنت برای ایشان آمرزش و روزی عزت است ﴿۵۰﴾
و کسانی که کوشش میکنند در آیات ما مقابله کنندگان به همراه آن این کسان اند باشندگان آتش ﴿۵۱﴾
[۴۷] این زجر دیگر است یعنی عبرت نمیگیرند بلکه زود عذاب میخواهند (وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ) مراد از وعد وعده عذاب است از سبب قرینه این آیت اگر چه وعد در وعده ثواب مستعمل میشود (وَإِنَّ يَوْمًا) مطلب آنکه عذاب دراز و سخت است ایشان بسیار جاهلان اند که این عذاب را به عجلت میخواهند (كَأَلْفِ سَنَةٍ) مراد این که شما تخریب یک وطن و علاقه را در هزار سال میکنید اللّه تعالٰی در یک روز میکند و هزار سال را به گونه مثال گفته است از سببی که عرب برای بسیار بودن شماره هزار را ذکر میکنند زیرا این منتهیٰ عدد است بغیر از تکرار - یا مراد از آن روز قیامت است مانند که در حدیث وارد است که مسلمانان فقراء از اغنیاء در جنت نیم روز پیش داخل میشوند و آن پنجصد سال است ، ابن کثیر این روایت را ذکر کرده است یعنی روز کامل هزار سال شد -
[۴۸] این نیز تخویف است در آیت گذشته فکأین با فا ذکر شد از سببی که بعد از مهلت متصل عذاب آمده است و پیش از ایشان وعده عذاب را ذکر کرد و مهلت را بعداً ذکر کرده پس در میان دوباره کأین را آورد با واو -
[۴۹] در این آیت اثبات رسالت است و جواب استعجال عذاب است - حاصل اینکه من رسول هستم اختیار آوردن یا پس کردن عذاب نزد من نیست -
[۵۰] این تفریع بر رسالت است که از آن دو گروه پیدا میشوند یکی مومنان برای آنها بشارت اخرویه است (وَرِزْقٌ كَرِيمٌ) مصداق آن صرف جنت است از سببی که در رزق دنیا ضرور ذلت و تکلیف میباشد -
[۵۱] این تخویف برای منکرین است (مُعَاجِزِينَ) این باب مفاعله است مطلب این است که اینها اراده دارند عاجز کردن صاحب آیات را و آیات عاجز کردن اینها را میکنند یا معنی معاجزین منع کردن مردم را از اتباع نبی صل اللّه وعلیه وسلم -