يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ۩ ﴿۷۷﴾ وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ ﴿۷۸﴾

ائ مومنان رکوع کنید و سجده کنید و بندگی نمائيد خاص پروردگار خود را و بکنید کار خیر تا شما کامیاب شوید ﴿۷۷﴾
و جهاد کنید در راه اللّه تعالٰی جهاد کامل او برگزید شما را (برای جهاد) و نگردانید بر شما در دین هیچ تنگی (تابع شوید) دین پدر شما را که ابراهیم علیه السلام است او نامید شما را مسلمان پیش از این قرآن (در کتابهای دیگر) و در این قرآن تا شود رسول رساننده (دین) به شما و شوید شما رساننده (دین) به مردم دیگر پس برپا دارید نماز را وبدهید زکوة را و محکم شوید بر دین اللّه تعالٰی اوست مولیٰ شما پس نیک مالک است و نیک مددگار است ﴿۷۸﴾

[۷۷] چون احوال مشرکان بیان شد حالا خطاب به مومنان میکند به آن اموری که به آن فلاح و نصرت حاصل میگردد و آن چهار اوامر در این آیت است و چهار اوامر در آیت بعدی است ، رکوع و سجده را خاص ذکر کرد که فرق با سرکشان دیگر با اینها می آید با قیام نمی آید (وَاعْبُدُوا) عام است از رکوع و سجده به همه عبادات بدنیه و مالیه شامل است (وَافْعَلُوا الْخَيْرَ) این عام تر از عبادت است اخلاق نیکو و با مخلوق احسان کردن و کار های نفلی در آن داخل است - ابن کثیر در تفسیر آیت (۱۸) این سوره روایات احمد ترمذی و ابوداود را در اثبات این سجده ذکر کرده است و به هر یک کلام نقل کرده است ، باز گفته است که این روایات بعضی تاکید بعضی را میکند -
[۷۸] مراد از جهاد عام است مجاهده با نفس و با شیطان و باظالمان و به دعوت تبلیغ حق به همه شامل است (حَقَّ جِهَادِهِ) مراد این است که برای هر فرد جهاد به طریقه شرعی ضروری است یا مراد این است که نفس و مال و جان همه را در جهاد صرف کنید (هُوَ اجْتَبَاكُمْ) از این شش علت را برای جهاد ذکر میکند اول اینکه اللّه تعالٰی شما را برگزیده (منتخب کرده) برای جهاد و دعوت مانند که در سوره العمران (۱۱) کنتم خیرامةٍ الایة است ، دوم اینکه برشما در اعمال دین و در دعوت دین حرج نهاده نشده است بلکه مناسب توان و طافت شماست و در این اشاره به نصرت اللّه تعالٰی است - سوم اینکه جهاد ملت ابراهیمیه نشانی است ، چهارم اینکه ابراهیم علیه السلام نام شما را در کتاب های پیشین و در این قرآن مسلمین نهاده است و کار مسلمان جهاد است - ضمیر (سَمَّاكُمُ) به ابراهیم علیه السلام راجع است و در (وَفِي هَذَا) اشاره است به آیت (۱۳۸) سوره بقره قول دوم اینکه این ضمیر به اللّه تعالٰی راجع است مراد از (مِنْ قَبْلُ) کتاب های پیشین است و مراد از فی هذا آن آیات در قرآن است که در آن به این امت نسبت اسلام کرده شده سخن یکسان است که اگر این نسبت به طریقه اسم فاعل باشد و اگر به فعل باشد و در حدیث نسائی المسلمین المؤمنین عباداللّه ذکر است پس معلوم شد که مراد در این تسمیه صفتی است این علم نیست - پنجم اینکه رسول برشما شهادت میدهد از تبلغ دین برای شما ، ششم اینکه شما هم شهادت میدهید برمردمان دیگر و این مرتبه شما از جهت جهاد کردن شماست و تفسیر این شهادت در تفسیر آیت (۱۴۳) سوره بقره گذشته است و باز سه امور دیگر را ذکر کرد که به همراه آنها برای دعوت و جهاد تثبت حاصل میگردد و اختتام را به بشارت کرد که به همراه عمل کردن به این طریقه ولایت (دوستی) و نصرت اللّه تعالٰی حاصل میگردد -