قَدْ أَفْلَحَ ۸۲۲ المؤمنون
فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ ﴿۲۷﴾ فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنْتَ وَمَنْ مَعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿۲۸﴾ وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلًا مُبَارَكًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ ﴿۲۹﴾ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِنْ كُنَّا لَمُبْتَلِينَ ﴿۳۰﴾ ثُمَّ أَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ ﴿۳۱﴾
پس وحی کردیم بسوی او که بساز کشتی رو بروی چشم ما و به وحی ما پس چون بیاید حکم عذاب ما و جوش زند تنور پس در آر در کشتی از هر نوع حیوان جفت دو چیز و اهل خود را به جز از کسی که پیشی گرفته بر او فیصله از ایشان و گفتگو مکن بامن در باره ظالمان هرآئينه ایشان غرق شدگانند ﴿۲۷﴾
و وقتیکه برابر شوید تو و کسی که با تو است بر کشتی پس بگو ستایش خدای اللّه تعالٰی راست ذاتی که نجات داد ما را از قوم ظالمان ﴿۲۸﴾
و بگو ائ پروردگار من فرود آر مرا به جای فرود آوردنی با برکت و تو بهترین فرود آرندگانی ﴿۲۹﴾
هرآئينه در این البته عبرت است و هرآئينه ما هستیم امتحان کنندگان ﴿۳۰﴾
باز آفریدیم بعد از ایشان قرن دیگری ﴿۳۱﴾
[۲۷] تفسیر این در سوره هود (۴۰) گذشته است (فَاسْلُكْ) مراد از آن داخل کردن است و در سوره هود احمل ذکر کرده است یعنی اول داخل کن پس سوار کن ، و چون در این سوره سواری کشتی را پیش ذکر کرده است از این سبب در اینجا احمل ذکر نکرد (بِأَعْيُنِنَا) این از صفات اللّه تعالٰی است و این به معنی ظاهر مراد است بغیر از تشبیه و تمثیل و تاویل این عقیده سلف صالحین است -
[۲۸] در این تصریح است که برکات دهنده صرف اللّه تعالٰی است و در این تعلیم ذکر کردن در وقت سوار شدن به سواری است -
[۲۹] در این تصریح است که برکات دهنده اللّه تعالٰی است و (مُنْزَلًا) این مصدر است یعنی فرود آوردن یا ظرف است یعنی جای فرود آوردن و مراد از (مُبَارَكًا) این است که در آن سلامتی و نجات باشد و برای اشاعت دین و رضای اللّه تعالٰی باشد ، و در این آیت اشاره است که چون کسی در یک جای اقامت (سکونت) میکند یا به مسجد و مکان دیگر داخل میگردد این دعا را بخواند مانند این تفسیر قرطبی نیز نوشته است -
[۳۰] یعنی در این واقعه بسیار دلایل است برای توحید فی البرکات و عبرت های دیگر است - و یک حکمت در آن ابتلاء مومنان است و عبرت عذاب برای کافران است -
[۳۱] (قَرْنًا) اسم جنس است عاد ، ثمود ، قوم لوط ، اصحاب مدین به همه شامل است و چون در این مقصد عموم است از این سبب در آیت بعدی رسول را مبهم ذکر کرد تا برای همه عام شود -