وَقَالَ الَّذِينَ ۸۸۱ الشعراء
طسم ﴿۱﴾ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ ﴿۲﴾ لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ ﴿۳﴾ إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ ﴿۴﴾ وَمَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا عَنْهُ مُعْرِضِينَ ﴿۵﴾
طٰا سین میم ﴿۱﴾
این آیتهای کتاب روشن است ﴿۲﴾
آیا تو هلاک کنندهٔ نفس خود را به این که ایشان ایمان نمی آورند ﴿۳﴾
اگر خواهیم فرود آریم بر ایشان از آسمان نشانهٔ پس گردد گردن های ایشان پیش آن عاجزی کننده ﴿۴﴾
و نمی آید به ایشان هیچ پندی از جانب رحمٰن که نو است آمدن آن مگر ایشان از آن روی گردانندگان اند ﴿۵﴾
ربط: این سوره با سوره پیش این است که پیش دعوی تبارک ذکر شد حالا در این سوره تسلیت میدهد به نبی صل اللّه وعلیه وسلم با نزول عذاب بر منکرین و با نجات مومنان و دلایل نقلی را براین مسئله ذکر میکند -
دعویٰ این سوره: تسلیت به رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم به طریقه های بسیار است اول به هلاکت منکرین و به نجات مومنان - دوم به بیان صدق رسول در اخیر سوره و به دفع هفت شبهات از او -
خلاصه سوره:
این است که در این سوره سه باب است باب اول الی آیت (۱۰) است در این ترغیب به قرآن است باز دعوی سوره را ذکر کرده است ، باز سه زجر است اول به اعراض کردن دوم به تکذیب کردن سوم انکار از دلیل عقلی باز تفصیل دعوی سوره در دو آیات است -
[۱] این از مقعطات است بهتر این است که به معنی آن ما نمیدانیم و مقصد آن بیان اعجاز قرآن کریم است در ابتداء سوره -
[۲] در این آیت ترغیب به قرآن و به مضمون این سوره است در (الْمُبِينِ) اشاره به واقعات انبیاء علیه السلام برای دلایل نقلی است -
[۴،۳] در این دعوی سوره است یعنی تسلیت به رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است که به انکار کردن ایشان از سبب اندوه خود را هلاک مکن ایمان ایشان در اختیار اللّه تعالٰی است لیکن اللّه تعالٰی بالای ایشان جبر نمی کند از سببی که ایمان جبری مقصود نیست (أَعْنَاقُهُمْ) کلانها ، گروه بسیار ، گردنها ، هر سه معنی شده میتواند (إِنْ نَشَأْ) مفعول آن محذوف است (الایمان بالجبر) (فَظَلَّتْ) ظل دلالت میکند به همیشه بودن با اشکار بودن آن -
[۶،۵] در این زجر به سه کارها است ، اعراض ، تکذیب ، استهزاء (مُحْدَثٍ) یعنی در نزول نو است یا در گمان ایشان نو است مانند این در سوره انبیاء (۲) گذشته است و چون در سوره انبیاء تفصیل احوال غافلین مقصد بود در آنجا یلعبون ذکر کرده است و در این سوره ذکر معرضین و منکرین مقصود است از این جهت بعد از این ذکر اقوام گذشته است که ایشان اعراض و انکار کرده بودند از این جهت اینجا مِعرِضُونَ ذکر کرده است - (أَنْبَاءُ) انباء جمع نباء است مراد از این خبر خطرناک و عظیم الشان است که آن عذاب است -