وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ ﴿۱۸﴾ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُونَ ﴿۱۹﴾ وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ ﴿۲۰﴾

و خاص او راست ستایش (خدابودن) در آسمانها و زمین و در دیگر و آنگاه که پیشین میکنید شما ﴿۱۸﴾
بیرون می آرد اللّه تعالٰی زنده را از مرده وبیرون می آرد مرده را از زنده و تازه میسازد زمین را بعد از خشک شدن آن و چنین بر آورده خواهید شد ﴿۱۹﴾
و بعضی از دلایل توحید و قدرت اللّه تعالٰی آنکه آفرینش شما را آغاز کرد از خاک باز شدید شما بشر بسیار پراگنده شدید ﴿۲۰﴾

[۱۹] از این آیت الی (۴۲) باب دوم است در این یازده دلایل عقلی را برای اثبات توحید ذکر میکند و این شواهد برای دعوی سوره است - و در این مثال برای رد شرک است ، باز اصول را برای حصول دعوی سوره ذکر کرده است و در میان اصول هفت قبایح مشرکین را ذکر کرده است - و تحذیر ایشان را ذکر میکند و فرق ربوٰ و زکوة را ذکر میکند - و تخویف دنیوی و اسباب آنرا ذکر میکند - این آیت (۱۹) دلیل عقلی برای اثبات توحید است که در آیات گذشته ذکر شد در این و در دلایل بعدی انقلابات حالات را ذکر میکند اشاره به اثبات دعوی سوره است - در این آیت سه احوال انقلابیه را ذکر کرده است و در انقلاب چهارم ذکر قیامت است -
[۲۰] این دلیل عقلی برای هر دو مقصد است (مِنْ تُرَابٍ) مراد از آن آفرینش آدم علیه السلام است از خاک و معنی (خَلَقَكُمْ) خلق اصلکم یا مراد از آن هر انسان است از سببی که هر انسان از نطفه آفریده شده و نطفه از خوراک پیدا میگردد و خوراک از زمین پیدا میگردد -
فایده: در این سوره در اول هفت آیات وَمِنْ آيَاتِهِ را دکر کرده است یک وجه آن این است که این دلایل در ثابت کردن مدعا خوب واضح اند - وجه دوم این است که هر کدام آنها در حقیقت مشتمل بر بسیار دلایل است -