وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۷﴾ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ ﴿۸﴾ خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۹﴾ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ ﴿۱۰﴾ هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۱۱﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۱۲﴾

وچون خوانده شود بر او آیات ما بگردد تکبر کنان گویا نشنیده است آنرا (این آیات را) گویا در گوش های او گرنگی است پس مژده بده او را به عذاب دردناک ﴿۷﴾
هرآئينه کسانی که ایمان آوردند و اعمال کردند موافق سنت ایشان راست جنت های نعمات ﴿۸﴾
همیشه باشند ایشان در آنجا وعده کرده است اللّه تعالٰی یقینی است و خاص اللّه تعالٰی اوست غالب با حکمت ﴿۹﴾
آفرید آسمانها را بغیر ستونها می بینید آنرا و افگند در زمین کوهای محکم را تا حرکت نکند بر شما و پراگنده کرد در آن از هرنوع جاندار و بارانیدیم از جانب آسمان آب را پس رویانیدیم در آن هرنوع بوته های مفید ﴿۱۰﴾
این است آفرینش اللّه تعالٰی پس بنمائيد مرا چیست آنچه که آفریده اند کسانی که بجز اللّه تعالٰی اند بلکه ظالمان در گمراهی اشکار اند ﴿۱۱﴾
و هرآئينه دادیم لقمان را علم پخته (برایش گفتم) که شکر کن اللّه تعالٰی را و هر که شکر کند پس جز این نیست که شکر میکند برای نفع خود و هر که ناسپاسی کند پس هرآئينه اللّه تعالٰی بی نیاز ستوده است ﴿۱۲﴾

[۷] در این دیگر سه قبایح منکرین قرآن را ذکر میکند به همراه تخویف و در این زیادت انکار است یعنی خودش او از قرآن غافل است لیکن اگر او را کسی به بیان قرآن از غفلت بیدار میکند خوب تکبر میکند - حاصل اینکه کوشش دانستن قرآن را نمی کند و از دیگری نیز نمی شنود -
[۹،۸] در این یشارت را برای جماعت اول ذکر میکند -
[۱۰] این دلیل عقلی اول برای توحید است و در این شش نعمات عظیمه را ذکر کرده است که آنها دلالت میکند که اللّه تعالٰی العزیرالحکیم است (زَوْجٍ) اقسام بوته ها و از درخت ها ، و چون اکثر بوته ها با همدیگر مشابه اند از این سبب زوج گفت (كَرِيمٍ) کرامت فواید آن است برای خوراک و پوشاک وغیره -
[۱۱] این تفریع به دلیل پیش است و رد بر مشرکین است که معبودان شما خلق (آفریدن) نمی توانند پس چگونه قابل پرستش میدانید -
[۱۲] این دلیل نقلی بر توحید است و اشاره است که عقیده و طریقه این مشرکان چنانکه خلاف طریقه انبیاء است همچنین خلاف طریقه حکماء نیز است - همچنین حکمت در مقابل ظلم است از سببی که ظلم استعمال چیز در جای بی مناسب آن است و حکمت استعمال آن در جای مناسب آن است از این سبب بعد از رد ظالمان امور حکمت را ذکر میکند -
لقمان بن باعورا: در باره آن اختلاف است که پیغمبر بود یا ولی بود صحیح این است که ولی اللّه بود و از عکرمه در روایتی که ذکر است که او نبی بود در سند آن جابر بن جعفی راوی ضعیف است - اکثر مفسرین نوشته اند که او غلام حبشی نجار بود - و لقمان خواهرزاده ایوب علیه السلام بود یا خاله زاده او بود و او از داود علیه السلام بعضی علوم را آموخته بود و بسیار حکمت ها را اللّه تعالٰی به طریقه الهام به او آموخته بود (الْحِكْمَةَ) علمی است که پخته به همراه عمل باشد و هر چیز را در جای مناسب خود استعمال کردن و فواید اشیاء را دانستن این حکمت است به همراه (أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ) یعنی احسانات اللّه تعالٰی را پذیرفتن و به رضای او استعمال کردن این حکمت بزرگ است و بیان کردن علم و دعوت کردن این شکر علم است و در آیات بعدی تفصیل حکمت و شکر را کرده است -