يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿۴۵﴾ وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا ﴿۴۶﴾ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا ﴿۴۷﴾ وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ﴿۴۸﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا ﴿۴۹﴾

ائ نبی هرآئينه ما فرستاده ایم ترا بیان کننده و مژده دهنده و ترساننده ﴿۴۵﴾
و دعوت کننده بسوی اللّه تعالٰی به حکم او و چراغی روشن ﴿۴۶﴾
و مژده بده مومنان را که هرآئينه ایشان راست از جانب اللّه تعالٰی فضل بزرگ ﴿۴۷﴾
و قبول مکن سخنان کافران و منافقان را و بگذار ضرر ایشان را و بسپار خود را بر اللّه تعالٰی و بس است اللّه تعالٰی ذمه دار ﴿۴۸﴾
ائ مومنان چون به نکاح بگیرید زنان مومنه را باز طلاق دهید ایشان را پیش از یکجا شدن با ایشان پس نیست شما را بر ایشان هیچ عدت که میشمارید برای ایشان پس سامان دهید ایشان را و رخصت دهید ایشان را با رخصتی نیک ﴿۴۹﴾

[۴۸،۴۷،۴۶،۴۵] در این آیات پنج خطابات برای نبی صل اللّه وعلیه وسلم است و پنج نام نبی صل اللّه وعلیه وسلم ذکر است (شَاهِدًا) مراد از این شهادت او است بر امت خود با رسالت و تبلیغ یامراد از آن بیان کننده است و این هر دو معنی را کتاب لسان العرب نوشته است - معنی دوم اینجا بهتر است از سببی که دو صفات بعدی تشریح برای بیان کردن است (سِرَاجًا) شمس یا قمر برایش نگفته است از سببی که آنها غایب شوند باز نفع روشنی ایشان نمیباشد - و از سراج دیگری برای خود روشنی گرفته میتواند اگر چه سراج خاموش شود لیکن روشنی آن باقی میباشد و این شان رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم است (وَلَا تُطِعِ) این ذکر حال کسانی است که از روشنی محروم اند - و چون به سبب نکاح زینب از طرف کافران و منافقان (اذی) تکلیف دادن به نبی صل اللّه وعلیه وسلم بود و بر عقب او گفتن سخنان بد بیشتر شد اینجا فرمود (وَدَعْ أَذَاهُمْ) یعنی بد گفتن و طعن کردن ایشان را در هیچ مشمار بر آن صبر کن جواب نیز مده -
[۴۹] این خطاب برای مومنان است - ربط این است که مانند کافران و منافقان مشوید در اذیت دادن بلکه آن زنانی را که شما از ایشان هیچ نفع نگرفته اید و حق شما بر ایشان نیز هیچ باقی نمانده است لیکن با ایشان باید احسان کنید و اذیت مدهید پس معلوم شد از کسی که شما فایده دینی حاصل میکنید به او به هیچ طریقه اذیت و تکلیف ندهید از این سبب در اینجا حال غیر مدخول بها را ذکر کرد از سببی که او درجه ادنیٰ است پس معلوم شد که با مدخول بها به طریقه اولیٰ احسان کنید (فَمَتِّعُوهُنَّ) این شامل به نصف مهر است اگر پیش از طلاق مهر را مقرر کرده باشند و اگر مقرر کرده نباشند پس صرف یک جوره جامه ، چادر و کفش مراد است و سراح جمیل این است اگر چیزی داده باشد پس تقاضای حسن اخلاق این است که آنرا دوباره نمی خواهد -