وَمَنْ يَقْنُتْ ۱۰۲۹ الأحزاب
لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَقِيبًا ﴿۵۲﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا ﴿۵۳﴾
حلال نیستند ترا زنان بعد از این چهار نوع و نیست جایز آنکه بدل کنی بجای ایشان زنان دیگری (قسم ها) اگر چه خوشنود میسازد ترا حسن ایشان بجز آنکه مالک آن باشد دست راست تو و هست اللّه تعالٰی بر هر چیز نگهبان ﴿۵۲﴾
ائ مومنان درنیائید به خانه های پیغمبر مگر آنکه اذن داده شود به شما بخوردن نباشید منتظر پخته شدن خوراک و لیکن چون خواسته شوید پس درآئید پس چون طعام خوردید پراگنده شوید (ومنشینید) محبت کنندگان برای سخن گفتن هرآئینه این کاری است که میرنجاند نبی صل اللّه وعلیه وسلم را پس حیا میکند از شما و اللّه تعالٰی حیا نمیکند از بیان حق و چون خواهید از ایشان سامانی پس بخواهید از ایشان از پشت پرده این طریقه پاک نگهدارنده است برای دلهای شما و دلهای ایشان و جایز نیست شما را که اندوهگین سازید رسول اللّه را و در نکاح مگیرید زنان او را بعد از مرگ او هرگز هرآئینه این کار نزد اللّه تعالٰی بسیار بد است ﴿۵۳﴾
[۵۲] این خطاب دیگر به نبی صل اللّه وعلیه وسلم است درباره این حکم اختلاف است یک قول این است این منسوخ است وناسخ آن آیت پیش (۵۰) است مقصد این است وقتیکه این آیت نازل میشد نُه زن در نکاح نبی صل اللّه وعلیه وسلم بودند گفته شد که بیشتر ازاین نُه زن برای توجایز نیست وهمچنین دربدل ایشان نیز جایز نیست باز مدتی بعد آیت (۵۰) نازل شد که هرچند زن میگیری برای تو جایز است - قول دوم این است که این آیت منسوخ نیست بلکه مراد آیت این است که از این چهار نوع (که در آیت (۵۰) ذکرشد) علاوه اقسام دیگر برای تو جایز نیست بلکه یهودیه ، نصرانیه ، مجوسیه ، وثنیه و اگرچه مومنه باشد ولی هجرت نکرده باشد ونه اعرابیه و نه غریبه این قول را خطیب در سراج المنیر ازعکرمه ذکرکرده است وضحاک و ابی بن کعب وابوصالح و مجاهد (مِنْ بَعْدُ) یعنی سوای این چهار نوع (وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ) مراد از تبدیل این است که یک زن را طلاق دهد ودر عوض آن با دیگری نکاح کند - و همچنین طریقه جاهلیت عرب این بود که بایکدیگر زنان را تبدیل میکردند -
[۵۳] این خطاب برای مومنان است دراین هشت نواحی و اوامر ذکر است واین آداب طعام دعوت ولیمه و ضیافت است درخانه های نبی صل اللّه وعلیه وسلم وعموماً در خانه های مسلمانان دیگر نبز و همچنین مسئله حجاب (پرده) است - ومقصد اول این است که نبی صل اللّه وعلیه وسلم در کار دعوت و تبلیغ مشغول است پس به مجالس بی فایده اوقات اورا ضایع مکنید وهمچنین در بی پرده گی هرکس به خانه داخل میشود به این هم به دل آدم اندوه میرسد ودر کار دعوت دین حرج کلان بوجود می آید (غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ) این به طریقه نهی است یعنی انقدر وقتی (پیش از وقت) داخل خانه مشوید طعام پخته نشده وشما در انتظار آن نشسته اید ودراین به اهل خانه نیز تکلیف میباشد واین پیش رفتن دلیل به حرص خوراک انسان مدعو است - إِنَاهُ، اَنا مصدر است به معنی پخته شدن است (وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي) استحیاء صفت اللّه تعالٰی است مناسب به شان او بغیر از تاویل و تشبیه - این صفت گاهی ثبوتی می آید چنانکه در حدیث وارد است که (ان اللّه تعالٰی حیی کریم) وگاهی صلبی خصوصی می آید بمانند این جمله (وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا) یعنی اگر از زنان رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم یا از زنان دیگر کدام پرسان ضروری میکنید یا چیز ضروری از آن میخواهید از پشت دیوار یا از پشت دروازه بخواهید وازاین معلوم شد که برخانه دروازه یا پرده زدن ضروری است و واجب است - وآیت در باره نزول حجاب است تفسیر قرطبی گفته است که لفظ متاعاً عام است به ضروریات دنیوی و دینی همه شامل است پس معلوم شد که از سبب ضرورت با زنان بیگانه سخن زدن جایز است - (وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ) یعنی زنان که در نکاح نبی صل اللّه وعلیه وسلم است الی زمان وفات او و بعد از وفات او نیز با ایشان نکاح کردن حرام است - ویک وجه این است که ایشان امهات المومنین است و وجه دوم این است که ایشان همسران نبی صل اللّه وعلیه وسلم در جنت اند ، وجه سوم این است که زوجه با شوهر آخری در جنت میباشد ووجه چهارم شرافت واحترام نبی صل اللّه وعلیه وسلم است - معلوم شد که باوفات نبی صل اللّه وعلیه وسلم نکاح ایشان منقطع نشده است - لیکن از این دلیل گرفتن برحیات او (که باطل پرست به آن حیات دنیویه میگویند) جهل است -