يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ ﴿۳﴾ وَإِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿۴﴾ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ ﴿۵﴾ إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ ﴿۶﴾

ائ مردمان یاد کنید احسان اللّه تعالٰی را بر خود آیا آفریننده است غیر از اللّه تعالٰی که روزی دهد شما را از آسمان و از زمین نیست قابل پرستش به جز او پس چگونه گردانیده میشوید از توحید ﴿۳﴾
و اگر نسبت دروغ میکنند به تو پس هرآئينه نسبت دروغ کرده شده به بسیار رسولان پیش از تو و بسوی اللّه تعالٰی باز گردانیده میشود همه کار ها ﴿۴﴾
ائ مردمان هرآئينه وعده اللّه تعالٰی حق است پس فریب ندهد شما را زندگانی دنیا و فریب ندهد شما را بر اللّه تعالٰی فریب دهنده شما ﴿۵﴾
هرآئينه شیطان شما را است دشمن پس بگیرید او را به دشمنی جز این نیست که میطلبد گروه خود را تاشوید از اهل آتش ﴿۶﴾

[۳] این دلیل عقلی سوم است و در این خطاب عام است یعنی دیگر نعمت های اللّه تعالٰی بیشمار است به دل و زبان یاد کنید یعنی از جانب اللّه تعالٰی بدانید و به او نسبت آنرا کنید (هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ) این در میان جواب سوال است یعنی اگر کسی وهم کند که نعمت ها را مادر و پدر و دیگر مردمان سخاوت مند نیز میدهند پس حاصل جواب این است که آنها آفریدگار این نعمت ها نیستند پس نعمت ها از جانب ایشان نیست (لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ) این نتیجه دلایل گذشته است -
[۴] در این آیت صدق رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم را بعد از بیان توحید ذکر میکند و نیز برای او تسلیت است -
[۵] در این ذکر اثبات قیامت است به همراه تحدید اسباب انکار از آن (الْحَيَاةُ الدُّنْيَا) مراد از آن مشغول شدن است به مال دنیا و به لذت های او و به شهوات او تا آنکه انسان از آخرت و مرگ غافل شود یا از آخرت انکار کند (بِاللَّهِ الْغَرُورُ) همچنین در سوره لقمان (۳۳) نیز گذشته است الْغَرُورُ، به شیطان انسی و جنی هر دو شامل است -
[۶] این علت برای ماقبل است (فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا) یعنی در عقاید و اعمال چنین مخالفت او را کنید چنانچه مخالفت دشمن میشود -