الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ ﴿۷﴾ أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿۸﴾ وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ ﴿۹﴾ مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَكْرُ أُولَئِكَ هُوَ يَبُورُ ﴿۱۰﴾

کسانیکه کفر کردند ایشان راست عذاب سخت و کسانی که ایمان آوردند و کردند اعمال موافق به سنت ایشان راست آمرزش و ثواب بزرگ ﴿۷﴾
آیا کسیکه زینت داده شد برای او عمل بد او پس می بیند آنرا نیکو پس هرآئينه اللّه تعالٰی گمراه میکند هرکرا خواهد و هدایت میدهد هرکرا خواهد پس نرود نفس تو بر ایشان از سبب حسرتها هرآئينه اللّه تعالٰی داناست به آنچه میکنند ﴿۸﴾
و اللّه تعالٰی آن ذاتیست که میفرستد بادها را پس میبردارد ابر را پس میرانیم آنرا بسوی زمین خشک پس تازه میسازیم به آن زمین را بعد از خشک شدن آن همچنین است دوباره زنده شدن شما ﴿۹﴾
هرکه میخواهد عزت پس در اختیار اللّه تعالٰی است عزت همه (از اللّه تعالٰی بخواهید) خاص بسوی او بالا میرود سخن پاک (از اخلاص) و عمل موافق سنت بلند میگرداند آنرا اللّه تعالٰی و کسانی که حیله میسازند برای کارهای بد ایشانراست عذاب سخت و هر حیله این کسان بی کاره میشود ﴿۱۰﴾

[۷] در این آیت عاقبت حزب الشیطان و حزب الرحمان است برای اولی تخویف و برای دومی بشارت است - و مغفرت در عوض ایمان است و اجر کبیر در بدل عمل صالح است -
[۸] در این آیت تسلیت به نبی صل اللّه وعلیه وسلم است وبیان حال فریقین است (أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ) این عام است به همه کفار و مشرکین و مبتدعین - عمل های بد ایشان برای ایشان نیکو معلوم میشود که این سبب ثواب و قربت الٰهیه است یا این کارهای فخر و تکبر و غیرت است از این سبب همیشه میکنند و از آن توبه نمی کنند - و از سعید بن جبیر شربینی نقل آورده است که این آیت درباره اصحاب هویٰ و بدعتیان است (يَصْنَعُونَ) صناعت به عملی گفته میشود که همیشه میکنند از این سبب که آنرا هنر ساخته میباشد یا آنرا دین میداند پس این مناسب به فَرَآهُ حَسَنًا است -
[۹] این دلیل عقلی چهارم است برای فهمانیدن آن کسانی که در (زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ) مراد بود و در این سه تصرفات الهیه را ذکر کرده است چون در آیات گذشته دلایل آفاقی علوی و انفسی ذکر بود در این آیت تصرفات وسطی را ذکر کرده است (كَذَلِكَ النُّشُورُ) در این جمله اثبات قیامت به طریقه قیاس است با بیرون آوردن بوته ها از زمین خشک و همچنین ذکر قیامت است در وقت دیدن زراعت و باغها -
[۱۰] این دلیل عقلی پنجم است و دلیل انفسی است به حالات نفسها تعلق دارد و مناسبت آن به آیت پیش همین است مانند که در زمین خشک اللّه تعالٰی زندگانی پیدا میکند و این ترقی است همچنین به انسانها عزت میدهد - و در این مقصد رد بر مشرکان است که آنها عزت (ومدد) را از جانب الهه باطل خود میدانند مانند که در سوره مریم (۸۱) است (إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ) الیه یصعد دلالت میکند که اللّه تعالٰی بلند و بالا است و کیفیت آن از متشابهات است (الْكَلِمُ الطَّيِّبُ) مراد از این توحید است - یا مراد از آن اقوال طیبه یعنی کلمات توحید و ذکر اللّه تعالٰی است (وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ) یعنی عقیده توحید عمل صالح را به مقام قبولیت بالا میبرد از سببی که بناء اعمال به عقیده است یا از سبب اعمال صالحه اقوال طیبه قبول میگردد از سببی که قول بدون عمل قبول نمی گردد - و در تفسیر قرطبی برای تائید آن یک حدیث غیر مسند را ذکر کرده است ، لایقبل اللّه قولا الی یعمل (قبول نمیکند اللّه تعالٰی قول را بغیر از عمل) ولا یقبل قولاً ولا عملاً الابنیة (و قبول نمیکند اللّه تعالٰی قول و عمل را مگر به نیت) ولا یقبل قولاً ولا عملاً ولا نیة الا با صابة السنة (و قبول نمیکند قول و عمل و نیت را مگر به موافق سنت) (وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ) یعنی اللّه تعالٰی که موحدین را عزت بدهد پس مشرکان و حاسدان کوشش بی عزت کردن او را میکنند این سزای ایشان را ذکر میکند - یا مراد از سیئات شرک و کفر و اعمال بد است مخالف از کلم طیّب و عمل صالح -