مَا يَنْظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ ﴿۴۹﴾ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ ﴿۵۰﴾ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ ﴿۵۱﴾ قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ ﴿۵۲﴾ إِنْ كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنَا مُحْضَرُونَ ﴿۵۳﴾ فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۵۴﴾

انتظار نمی برند مگر یک آواز سخت را که بگیرد ایشانرا در حالیکه ایشان خصومت میکنند ﴿۴۹﴾
پس نتوانند وصیت را و نه به اهل خود باز گردیده توانند ﴿۵۰﴾
و دمیده شود در صور پس این وقت ایشان از قبرها بسوی پروردگار خود می شتابند ﴿۵۱﴾
گویند های تباهی است که برخاست ما را از جای خوابیدن ما این آنوقت است که وعده کرده است رحمان و راست گفته بودند رسولان ﴿۵۲﴾
نیست این مگر یک آواز سخت پس آنوقت ایشان همه نزد ما حاضر شدگانند ﴿۵۳﴾
پس امروز ظلم کرده نشود بر هیچ نفس هیچ و جزا داده نمی شوید مگر آنچه عمل میکردید ﴿۵۴﴾

[۴۹] چون سوال ایشان عنادی بود پس جواب میدهد به ذکر هیبت روز فنا (صَيْحَةً وَاحِدَةً) مراد از این دمیدن صور اول است برای فنا همه عالم و مراد از (وَاحِدَةً) است به یک بار صورزدن و فناشدن این نیست که نفخه دوم نیست - و برای هیبت صیحه را ذکر کرده است بجای نفخه (وَهُمْ يَخِصِّمُونَ) یعنی ایشان در چیزهای دنیا بحث ها و جدال میکنند توبه نمی کشند در حدیث مرفوع وارد است قیامت قایم میشود در حالیکه که دو شخص یک تکه را هموار کرده میباشند و خرید و فروش میکنند جمع کرده نمی باشند که قیامت قایم میشود - ویک شخص بر آبخور آب پلستر گل یا سمنت کرده میباشد لیکن چهارپایان را از آن آب داده نمی باشد که قیامت قایم میشود و یک شخص یک لقمه طعام را بالا کرده میباشد هنوز بلعیده نمی باشد که قیامت قایم میشود -
[۵۰] مقصد این است که در همانجا فوراٌ میمیرند در جائیکه ایشان معاملات میکنند مهلت برای ایشان داده نمی شود -
[۵۱] تخویف اخروی را تفصیلاٌ ذکر میکند ، در این آیت ذکر صور دوم است که آن برای بعث بعدالموت است -
[۵۲] (مَرْقَدِنَا) (سوال) مرقد به جای خواب گفته میشود پس معلوم شد که بر ایشان در قبرها هیچ تکلیف و عذاب نبود و حال اینکه بسیار نصوص بر عذاب قبر دلالت میکند جواب اول این است که از ابن عباس رضی اللّه عنهما روایت است که عذاب قبر تا نفخه اول است باز تا نفخه دوم عذاب نیست ، جواب دوم این است که مرقد به معنی جای مرگ است به طریقه مجاز که خواب برادر مرگ است ، جواب سوم این است که هیبت قیامت بر ایشان آنقدر زیاده شد که عذاب قبر برای ایشان در مقابله آن آرامگاه اشکار میگردد -
[۵۴،۵۳] در هر دو آیت ذکر احوال قیامت است -