مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ ﴿۱۶۲﴾ إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ ﴿۱۶۳﴾ وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ ﴿۱۶۴﴾ وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ ﴿۱۶۵﴾ وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ ﴿۱۶۶﴾ وَإِنْ كَانُوا لَيَقُولُونَ ﴿۱۶۷﴾ لَوْ أَنَّ عِنْدَنَا ذِكْرًا مِنَ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۶۸﴾ لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ ﴿۱۶۹﴾ فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ ﴿۱۷۰﴾ وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ ﴿۱۷۱﴾ إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ ﴿۱۷۲﴾

نیستید شما بر آن گمراه کننده کسی را ﴿۱۶۲﴾
مگر کسی را که او داخل شونده آتش است ﴿۱۶۳﴾
و نیست هیچ یک از ما مگر او را است جای معلوم ﴿۱۶۴﴾
و به تحقیق ما صف زدگانیم ﴿۱۶۵﴾
و هرآئينه ما تسبیح گویندگانیم ﴿۱۶۶﴾
و هرآئینه بودند ایشان که میگفتند ﴿۱۶۷﴾
اگر بودی نزد ما کتابی از اولین ﴿۱۶۸﴾
البته می بودیم بندگان اللّه تعالٰی نجات یافته شده ﴿۱۶۹﴾
پس ایشان انکار کردند آن ذکر را پس زود است که ایشان خواهند دانست ﴿۱۷۰﴾
و به تحقیق پیش شده وعده ما با بندگان من که رسولان اند ﴿۱۷۱﴾
هرآئينه البته ایشان اند نصرت داده شدگان ﴿۱۷۲﴾

[۱۶۶،۱۶۵،۱۶۴] این دلیل نقلی از ملائیک است یعنی معبودان شما از گمراه کردن عاجز اند از سببی که ایشان بذات خود به اللّه تعالٰی عاجزی میکنند و در اینجا در عبارت تقدیر است یعنی تقول الملايکة و این رد بر مشرکین بالملائکه است مانند ابتدء سوره (مَقَامٌ مَعْلُومٌ) از حدیث ترمذی ثابت است که در آسمانها جای به اندازه چهار انگشت و بلست نیز خالی نیست بلکه بر آن ملک ایستاد است یا سجده کننده است -
[۱۷۰،۱۶۹،۱۶۸،۱۶۷] این زجر به مشرکین است بعد از اثبات حجت بر ایشان (ذِكْرًا مِنَ الْأَوَّلِينَ) مراد از این واقعات و قصه های انبیاء علیهم السلام پیشین است چنانچه در این سوره ذکر شد تمنا ایشان بجا شد باز هم ایمان نمی آورند -
[۱۷۳،۱۷۲،۱۷۱] بعد از زجر و تخویف منکرین بشارت دنیویه به رسولان و مومنان است -
سوال: در قرآنکریم در ده آیت ذکر قتل ده انبیا، به طریقه اخبار موجود است اینکه منافی به نصرت و غلبه است؟
جواب: آن به چندین وجوه است - اول: خطیب شربینی و دیگر مفسرین ذکر کرده اند "که نصرت و غلبه گاه گاهی به حجت میباشد و گاه گاهی به دولت و استیلاء میباشد و گاه گاهی به دوام و اثبات دین میباشد پس مومن اگر چه مغلوب باشد در بعضی اوقات از سبب ضعف احواِل دنیا ولی او غالب است در آخرت پس حکم به اعتبار اغلب است پس این منافی نیست با قتل بعضی انبیاء و با هزیمت بسیار مومنان" (ترجمه عبارت سراج المنیر) جواب دوم این است که این وعده رسولان با اصحاب شرائع است و قتل انبیاء یعنی غیر اصحاب الشرائع ثابت است و این قول را قرطبی از حسن بصری نقل کرده است و از این سبب در آیات نصرت لفظ رسولاً را ذکر کرده است و در آیات قتل صفت نبوت ذکر است و این جواب بهتر است - کسانی که بر بنائی نصرت این آیات از قتل انبیاء مطلقاً انکار میکنند و تاویل آیات قتل را میکنند این مشابهت به تحریف معنوی است قرآن از این نوع تاویلات بعید برئ است و حدیث نیز در این باب صریح است - (اشدالناس عذابا یوم القیامة من قتل نبیاً او قتله نبی) [نهایه ابن اثیر:ج۴:ص۱۳]