أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۲۱﴾ تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ ﴿۲۲﴾

آیا هستند ایشان را شریکان (با اللّه تعالٰی) که ساختند برای ایشان از دین آن سخنانی که اجازت نداده اللّه تعالٰی و اگر نبودی مدت معین فیصله نوشته شده البته فیصله کرده میشد در میان ایشان و به تحقیق ظالمان ایشان راست عذاب دردناک ﴿۲۱﴾
می بینی ظالمان را ترسیده از آنچه کرده اند و (سزا) آن افتیدنی است بالای ایشان و آنهای که ایمان آوردند و عمل کردند موافق سنت باشند در باغهای جنت ها ایشان راست آنچه میخواهند نزد پروردگار ایشان این است فضل بزرگ ﴿۲۲﴾

[۲۱] این زجر است به شرک فی التشریع و الحکم متعلق به (۱۳) و (۱۷) است - یعنی در شرع و کتاب اللّه تعالٰی شرک و این کارهای مشرکانه جائز نیست پس آیا این کارها را برای ایشان الهه دیگر جایز کرده است و الهه دیگر بجز اللّه تعالٰی شده نمی توانند پس اشکار شد که شرک کردن به تمام انواع جائز نیست و از این آیت بسیار مسائل اشکار میگردند اول اینکه یک نوع از شرک شرک فی الحکم و التشریع است و به این شرک فی الاطاعة و شرک فی التحریم و فی التحلیل نیز گفته میشود ، دوم اینکه شارع در حقیقت یک اللّه تعالٰی است اگر بر پیغمبر اطلاق شده باشد او به معنی بیان کننده شرع است - مسئله سوم ائمه مجتهدین سازنده شرع نیستند بلکه از دلیل شرعی استنباط کننده احکام هستند پس گاهی صحیح میباشد و گاهی خطا میباشد - مسئله چهارم یک امام مجتهد یا مفسر، استاد پیر را صاحب اختیار تحلیل و تحریم پنداشتن این نیز شرک است ، مسئله پنجم پیروی کردن در کارهای شرک و بدعات و فسق و فجور یک عالم و پیر این تقلید شرکی است - مسئله ششم تقلید یک امام مجتهد را به این طریقه کردن که قول آن از آیات قرآنیه و از حدیث صحیح صریح مخالف اشکار شود لیکن باز هم به قول آن امام عمل میکند به این بهانه که او از ما خوب میدانست این تقلید نیز گمراهی است -
[۲۲] در این آیت دو گروه را ذکر میکند یکی شرک فی التشریع کننده به آنها تخویف اخروی میدهد دوم موحدین که دلیل شرعی را پیروی میکند برای آنها بشارت اخرویه میدهد -