وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ ﴿۳۸﴾ مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾ إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۴۰﴾ يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ ﴿۴۱﴾ إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿۴۲﴾

و نیافریدیم آسمانها و زمین را و آنچه میان هر دو است که بازی کنانیم ﴿۳۸﴾
نیافریدیم اینهارا مگر برای اشکار کردن حق و لیکن اکثر ایشان نمیدانند ﴿۳۹﴾
به تحقیق روز فیصله موعد مقرر همهٔ ایشان است ﴿۴۰﴾
روزی که دفع نکند هیچ دوست از دوست دیگر هیچ مصیبتی را و نه ایشان مدد کرده شوند ﴿۴۱﴾
مگر بر آنکه رحم کند اللّه تعالٰی هرآئينه اللّه تعالٰی غالب بارحم است ﴿۴۲﴾

[۳۹،۳۸] این نیز رد بر انکار بعث بعد الموت به طریقه استدلال است یعنی اگر چنین باشد که مردم بر یکدیگر ظلم میکنند و با اللّه تعالٰی شرک میکنند - و ناسپاسی نعمت های او را میکنند و برای سزا دادن ایشان کدام روز مستقل نباشد همچنین کسانی مصلحان باشند و کسانی مفسدان باشند و برای فرق جزا و سزای ایشان یک روز و جنت و جهنم نباشد پس اشکار خواهد شد که بالا پائين و میان عالم را اللّه تعالٰی عبث آفریده است لیکن اللّه تعالٰی از عبث و بازی کردن منزه است پس در آیت دوم نتیجه آنرا ذکر کرده است که این عالم برای حق آفریده شده است -
[۴۰] از این آیت الی اخیر سوره باب دوم است در این باب تخویف اخروی تفصیلی مشتمل بر سیزده امور است و باز بشارت اخرویه تفصیلیه آن نیز مشتمل بر سیزده امور است اختتام سوره به ترغیب الی القرآن و تخویف دنیوی است - در این آیت (۴۰) نام قیامت یوم الفصل را ذکر کرده است - یعنی در میان مؤمن و کافر جدائی می آورد اشاره است که در عذاب دنیائی گاهی گاهی مؤمنان و کافران شریک میباشند لیکن در روز قیامت بکلی جدا جدا میباشند -
[۴۲،۴۱] در آیت اول هیبت یوم الفصل را به دو طریقه ذکر کرده است که دوست بکار دوست نیاید و به همراه ایشان از جانب اللّه تعالٰی مدد کرده نمی شود - در آیت دوم استثناء است - (إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ) مراد از آن مؤمنان اند که آنها برای یکدیگر به اذن اللّه تعالٰی شفاعت کرده میتوانند و اللّه تعالٰی خودش نیز بغیر شفاعت از شافعین به همراه بعضی امداد میکند -